همان طور که از عنوان مشخص است رنتی جا در این مقاله قصد دارد هر آنچه از استان کرمانشاه وجود دارد را برای شما بگوید این امر مزایایی چون شناسایی فرهنگ، سنت و نحوه زندگی هموطنانمان هم چنین شناخت سرزمین و کشور عزیزمان را به دنبال دارد. کرمانشاه نهمین شهر پر جمعیت و بزرگترین شهر کرد نشین ایران است که مهم ترین استان غربی ایران محسوب می شود.
موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه
کرمانشاه با مساحت 25.009 کیلومتر مربع 1.5 درصد از کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده است و دارای شهرستان با نام های اسلام آباد غرب، سرپل ذهاب، سنقر، هرسین، کنگاور، جوانرود، صحنه، پاوه، گیلانغرب، روانسر، دالاهو، قصر شیرین و ثلاث بابا جانی می باشد. با توجه به آنکه استان کرمانشاه در بخش غربی ایران قرار گرفته است بخشی از رشته کوه زاگرس را در خود جای داده است. کوه های زاگرس در این منطقه شامل کوه بیستون، کوه آتشگاه، کوهستان پروا، کوه فرخشاد، کوه سه کل، کوه خرامان، کوه دالاخانی، کوه دالاهو، سفید کوه، شاودالان، کوه بلوچ، کوه شاهو، کوه ماکوان و کوه میوله می شود. از استان کرمانشاه به عنوان شاهراه ارتباطی شرق و غرب یاد می شود و در 200 کیلومتری مرز ایران و عراق قرار گرفته است. طبق آخرین سرشماری استان کرمانشاه، جمعیتی بالغ بر 946,651 نفر را در خود جای داده است.
آب و هوای استان کرمانشاه
استان کرمانشاه به طور کلی دارای آب و هوای بسیار دلپذیری است که در دسته اقلیم های معتدل کوهستانی قرار دارد به همین منظور یکی از مقاصد مناسب برای سفر های تابستانه می باشد و از دیر باز تا به امروز مکانی مناسب برای تفریح بوده است. به صورت میانگین دمای هوا سالانه در این استان نزدیک به 14 درجه سانتی گراد و میزان بارش در آن سالانه بیش از 456 میلی لیتر می باشد.
چهار اقلیم متفاوت در این استان قابل مشاهده است که این امکان را در اختیارتان قرار خواهد داد شهری را که به سلایق شخصیتان نزدیک تر است برای استقرار انتخاب کنید این اقلیم ها عبارتند از:
- زمستان ملایم و تابستان گرم و خشک : این نوع از آب و هوا در شهرستان هایی چون قصر شیرین، سرپل ذهاب و دهستان ازکله وجود دارد.
- زمستان و تابستان خنک : شهرستان هایی مانند جوانرود ( به استثنای دهستان ازکله )، پاوه و اسلام آباد غرب از جمله شهرستان هایی در استان کرمانشاه هستند که دارای این نوع اقلیم می باشند.
- نیمه خشک و استپی گرم : آب و هوای شهرستان های هرسین، کنگاور و صحنه در این دسته اقلیمی قرار می گیرند.
- نیمه خشک و استپی خنک : این نوع آب و هوا در شهرستان هایی چون سنقر و دهستان پشت دربند دیده می شود.
انواع بادهای حائز اهمیت در استان کرمانشاه :
- بادهای شمال: این بادها معمولا در فصل تابستان شروع به وزیدن می کنند و موجب کاهش گرما در این فصل هم چنین اعتدال هوا می شوند.
- بادهای غربی: بادهایی هستند که بیشتر در فصل های زمستان و بهار می وزند و رطوبت تقریبی اقیانوس اطلس و مدیترانه را جا به جا می کنند.
- بادهای سموم: این نوع باد تنها در فصل تابستان در بخش مرزی این استان می وزد و سبب طاقت فرسا بودن گرمای آن منطقه می شود.
پیشنهاد طلایی: بهترین زمان سفر از جهت آب و هوایی به استان کرمانشاه اواخر فصل بهار تا اواخر فصل تابستان است و معمولا به دلیل سرمای شدید، فصل زمستان برای سفر پیشنهاد نمی شود.
چگونه به استان کرمانشاه سفر کنیم؟
انتخاب های زیادی برای چگونگی شروع سفر به کرمانشاه مانند راه های زمینی و هوایی وجود دارد که در ادامه هریک را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
- قطار : اگر قرار است سفر شما از پایتخت شروع شود باید بگوییم یکی از طولانی ترین مسیر های ریلی انتظار شما را می کشد و بیش از 11 ساعت در راه خواهید بود. این قطار در ایستگاه های تهران، سمنگان، همدان، ملایر، نهاوند، کنگاور، صحنه و کرمانشاه توقف خواهد داشت.
- هواپیما : یکی از راه های آسان و سریع برای رسیدن به استان زیبای کرمانشاه سفر هوایی است. حدود یک ساعت زمان لازم است که از فرودگاه تهران به شهر تاریخی کرمانشاه در غرب کشور برسید.
- اتوبوس : از دیگر راه های سفر به کرمانشاه استفاده از اتوبوس است که کمی خسته کننده به نظر می آید و در حالت عادی اگر مبدا را استان تهران قرار دهیم حدود 7 ساعت در راه خواهید بود.
- ماشین شخصی : یکی از معمول ترین راه های سفر به استان کرمانشاه که پیش روی شما خواهد بود سفر با اتومبیل شخصیتان است که در این صورت فرصت لذت بردن از زیبایی های جاده نیز در اختیارتان خواهد بود. سفر به کرمانشاه با اتومبیل از مبدا تهران حدود 5 تا 6 ساعت طول خواهد کشید.
تاریخچه استان کرمانشاه
اولین ردپای زندگی انسان در این منطقه به دوران پارینه سنگی باز می گردد ( قدیمی ترین دوران ماقبل از تاریخ ) کشف تبرهای دسته سنگی با قدمتی نزدیک به 200 هزار سال در منطقه هرسین مهر تاییدی بر دیرینگی استان کرمانشاه زده است. گنج دره در غرب شهرستان هرسین، آسیاب و سراب در بخش شرقی استان کرمانشاه از جمله اولین آثاری هستند که خبر از یک جا نشینی در غرب آسیا می دهند که در این منطقه کشف شده اند.
استان کرمانشاه که یکی از مراکز اصلی حکومت مادها محسوب می شد در زمان هخامنشیان با همین نام وجود داشته و پس از آن در دوران ساسانیان به " ماه " تغییر نام یافت. استان کرمانشاه در دوران ساسانیان وارد برهه جدیدی از تاریخ خود شد و به دلیل آب و هوای دلپذیری که داشت به شدت مورد توجه پادشاهان ساسانی قرار گرفت به همین جهت امروزه بسیاری از آثار تاریخی این استان یادگاری از آن دوران می باشد.
این استان یکی از مهم ترین راه های ارتباطی در گذشته بوده و تا پیش از حکومت آل حسنویه ( گروهی از کردان شیعه که حدود نیم قرن بر این منطقه حکومت کردند ) پایتخت حکومت صفاریان بود. اما این شکوه تنها تا پیش از اسلام دوام داشت و در دوره اسلامی در پی حمله اعراب به ایرانیان کرمانشاه به شهری نسبتا ویران تبدیل شد. کرمانشاه تازه داشت جان می گرفت که بار دیگر در قرن هفتم طی حمله مغول ها به ایران به مخروبه ای تبدیل شد. از دیگر جنگ هایی که تاریخ این استان به خود دیده است می توان به حمله لشکر امیر تیمور در قرن هشتم و حمله لشکر ترکان عثمانی در قرن نهم اشاره کرد.
این ویرانی ها تا پس از حکومت صفویان نیز ادامه داشت زیرا به دلیل اختلافات و جنگ های پی در پی حکومت صفویان و عثمانی شهر کرمانشاه گاهی تحت فرمانروایی حکومت صفویان و گاهی نیز تحت تسلط حکومت عثمانی قرار داشت تا اینکه ورود ایل زنگنه سرنوشت جدیدی را برای این شهر رقم زد و به دنبال اتمام جنگ صفویان و حاکمان عثمانی هم چنین به امضا رسیدن عهدنامه زهاب شهر کرمانشاه نیز روی آرامش، رشد اجتماعی و رشد اقتصادی را به خود دید و این آبادانی از دوران شاه صفی ( ششمین پادشاه حکومت صفویان ) تا سرنگونی این حکومت ادامه داشت.
کرمانشاه در دوران افشاریه : شهر کرمانشاه در دوران حکومت افشاریان به سبب جای دادن توپخانه نادری در خود از اهمیت بسیاری برخوردار بود به همین منظور افراد بسیاری برای دستیابی به این شهر تلاش می کردند تا اینکه در نهایت کریم خان زند بر دیگر داوطلبان چیره شد.
کرمانشاه و دوران زندیه : شهر کرمانشاه در این دوران بار دیگر توانست آرامشی موقتی را تجربه کند که متاسفانه این بار نیز این آرامش عمر چندانی نداشت و پس از مرگ کریم خان زند سرنوشت تکراری جنگ های پی در پی برای این شهر مرور شد.
کرمانشاه در دوران قاجار : این شهر در دوران قاجار جان تازه ای گرفت و پیشرفت چشم گیری در عرصه های تجاری جهان و اقتصادی داشت و پس از مدت ها بار دیگر وجه شهری خود را به دست آورد.
کرمانشاه در دوران پهلوی : استان کرمانشاه در دوران پهلوی به واسطه جنگ های جهانی اول و دوم توسط اجنبی ها اشغال شده بود که پس از اتمام جنگ بار دیگر تحت تسلط حکومت ایران قرار گرفت.
اهمیت استان کرمانشاه در حکومت جمهوری اسلامی
یکی از شهرهای ایران که در پیروزی جمهوری اسلامی نقش به سزایی را ایفا کرد همین استان کرمانشاه بود که آرامش آن پس از پیروزی حکومت جمهوری اسلامی ایران دوام چندانی نداشت و به فاصله تنها دو سال وارد جنگ ایران و عراق شد. از آن جایی که استان کرمانشاه جزء شهر های مرزی ایران به شمار می آید طی هشت سال دفاع مقدس به طور کامل درگیر جنگ زمینی و هوایی با ارتش عراق بود. در تابستان سال 1367 بخش زیادی از این منطقه ( قصر شیرین، سر پل ذهاب، اسلام آباد غرب تا امتداد تنگه مرصاد ) به تصرف رژیم بعصی عراق درآمد اما با استفاده از موقعیت جغرافیایی این منطقه ورق برگشت و پس از 8 سال جنگ تحمیلی عراق در استان کرمانشاه پایان یافت.
پس از بررسی تاریخ پر فراز و نشیب استان کرمانشاه کمی رنگ به مطلب ببخشیم و از جاذبه های گردشگری استان کرمانشاه دیدن کنیم.
جاذبه های طبیعی کرمانشاه
ریجاب، غار رتیل، غار تایله نو، غار پروا، غار کاوات، غار قوری قلعه، غار ورواسی، سراب نیلوفر، آبشار و سراب پیران، سراب روانسر، غار چشمه سراب، تالاب هشیلان، و غار آسنگران از جمله جاذبه های طبیعی استان کرمانشاه محسوب می شوند که در این میان به بررسی برجسته ترین آن ها خواهیم پرداخت.
1- آبشار پیران : این آبشار با ارتفاع حدودا 100 متر عنوان بلند ترین آبشار ایران را از آن خود کرده است که در 9 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب قرار دارد. یکی از محبوب ترین تفریحات این منطقه برای کوهنوردان طی کردن ارتفاع این آبشار می باشد.
پیشنهاد طلایی: دوربین عکاسیتان را فراموش نکنید زیرا آبشار بلند پیران در دل کوه سوژه ای بی نظیر را برای شما آماده کرده است.
2- سراب نیلوفر : از دیگر مناظر فوق العاده جذاب استان کرمانشاه که در مقاله بهترین مقاصد سفرهای تابستانه نیز به آن پرداختیم سراب نیلوفر در 20 کیلومتری قسمت شمال غرب استان کرمانشاه می باشد و همان گونه که از نامش پیداست مهم ترین جاذبه این دریاچه مربوط به گل زیبا و منحصر به فرد نیلوفر آبی است که سطح دریاچه را سبز می کند. آب این دریاچه چنان زلال است که به راحتی می توان ساقه های نازک نیلوفر آبی را در آن تشخیص داد. قایق سواری، عکاسی و پیک نیک مجموعه تفریحاتی است که در این منطقه برای گردشگران وجود دارد.
آدرس: استان کرمانشاه، ۲۰ کیلومتری شمال غرب کرمانشاه، روستای سرآب نیلوفر
3- غار قوری قلعه : غار قوری قلعه که از آن به عنوان بزرگترین غار آبی آسیا نیز یاد می شود در فاصله 25 کیلومتری شهرستان پاوه در استان کرمانشاه قرار دارد. این غار تاریخی با قدمتی حدودا 65 میلیون سال علاوه بر جاذبه طبیعی یکی از جاذبه های تاریخی استان کرمانشاه نیز محسوب می شود. این غار در کل دارای دو بخش است که گردشگران تنها امکان بازدید از یک بخش آن که رفت و آمد برای عموم آسان است را دارند و بخش دیگر به وسیله دربی آهنی از منطقه توریستی جدا شده است و تنها کوهنوردان با تجهیزات لازم می توانند به آن وارد شوند.
آدرس: کرمانشاه، مسیر جاده پاوه، شمال شهر جوانرود
4- سراب و آبشار صحنه : سراب صحنه یکی از اماکن دیدنی کرمانشاه است که در بخش شمالی شهر دربند قرار
دارد. سراب صحنه از چهار چشمه ( در بخش شمالی دربند ) سرچشمه می گیرد. یکی از جاذبه های پر طرفدار سراب صحنه آبشار تماشایی آن است که گردشگران بسیاری را به خود جذب کرده است. آب تنی از تفریحات معمول این سراب می باشد، جالب است که بدانید تمامی دشت های اطراف این منطقه توسط این چشمه سیراب می شوند.
آدرس: استان کرمانشاه، 55 کیلومتری شهر کرمانشاه، شهرستان صحنه، سراب صحنه
5- تالاب هشیلان : تالاب هشیلان در 26 کیلومتری استان کرمانشاه قرار دارد که به صورت کلی آب آن در بخش بالایی تالاب به صورت سراب و چشمه های خروشان می باشد و در ساحت تالاب به صورت کانال های بزرگ و کوچک پخش شده است و مساحت تقریبی آن 450 هکتار است که در گستره دشتی و اراضی پست دامنه کوه های خورین و ویس قرار دارد. پوشش گیاهی سطح تالاب علفی است که به صورت گیاهان آبزی در داخل آب رشد کرده است. در این تالاب حدود 110 جزیره کوچک و بزرگ با مساحت تقریبی از 100 متر مربع تا حدود یک هکتار شکل گرفته است. این تالاب در دامنه جنوبی کوه خورین در دشتی وسیع با شیب مختصر از شمال به جنوب واقع شده است. آب تالاب هشیلان از سراب سبز علی تأمین می شود.
آدرس: کرمانشاه- 26 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه- دهستان الهیار خانی
همان طور که پیش تر نیز گفتیم این استان دارای جاذبه های طبیعی بسیاری است که در این مقاله تنها به معرفی برجسته ترین و پرطرفدارترین آن ها پرداختیم. حال نوبت به جاذبه های غنی تاریخی آن رسیده این استان به سبب تاریخ پر پیچ و خمی که داشته آثار تاریخی بسیاری نیز در خود جای داده که عبارتند از:
قلعه پیران ویسه، بقعه بابایادگار، کتیبه بیستون، طاق بستان، چهارتاقی چهار قاپو، قلعه یزدگرد، کاخ ساسانی، قصر شیرین، گوردخمه اسحاق‌وند، گوردخمه سرخ ده، مجسمه هرکول، مسجد عمادالدوله، نیایشگاه آناهیتا، کتیبه گودرز، طاق گرا گودین، تپه دکان داوود، کاروانسراهای عباسی، سراب صحنه، دخمه مادها، چال‌آباد، هوجیر، شهر باستانی کامبادن، کوه نوا، مقبره ابودجاجه، نقش آتوبانی نی، قلعه بزه رود، مقبره صخره‌ای کیکاووس، قه لا هجیر، قلعه مروان، پل خسروی، پل آجری میان راهان، پل نوژی وران، کاخ هوش کوری، عمارت خسروی، کاخ شاپور، صفه مادی، قلعه بیستون، پل خسرو، نقش ولگش، نقش میتر یدات اشکانی، فراتاش، شیر سنگی، پرستشگاه پارتی، شهر باستانی چمچال، حمام حسن‌خان، قلعه ساری اصلان، چشمه هندی‌آباد، آتشکده چهار قاپی، تپه چیا جانی، پناهگاه ورکینی، تپه آسیاب، تپه گنج دره، پناهگاه یوان، کلیسای ارامنه ،کاروانسرای فیض‌آباد، خانه خواجه باروخ که مانند جاذبه های طبیعی تنها به معرفی برجسته ترین آثار تاریخی این منطقه خواهیم پرداخت.
برجسته ترین آثار تاریخی استان کرمانشاه
1- طاق بستان : یکی از شناخته شده ترین جاذبه های شهر کرمانشاه طاق بستان یادگاری به جای مانده از حکومت ساسانیان می باشد که محلی ها آن را " طاق بسان " می نامند در این گویش طاق بسان به معنی یک طاق سنگی است که بر آن حکاکی شده است. در مجموعه تاریخی طاق بستان بسیاری از کتیبه ها و کنده کاری های دوران ساسانیان از مراسم تاجگذاری شاهان آن زمان بر روی سنگ ها به چشم می خورد که سال ها بعد در دوران قاجار سنگ نگاره ای با تصویر علی میرزا شاه ( فرزند فتحعلی شاه دومین پادشاه قاجار ) به این مجموعه اضافه شد. این مجموعه از دو طاق بزرگ و کوچک تشکیل شده است.
- طاق بزرگ : تاجگذاری خسرو پرویز، فرشتگان بالدار، اسب، فیل، شکار، تندیس شاه، فروهر و آناهیتا مجموعه آثاری
است که در این بخش از طاق بستان به چشم می خورد.
- طاق کوچک : تاجگذاری شاهپور دوم و سوم و سنگ نگاره هایی به خط پهلوی آثاری است که در این بخش وجود دارد.
طاق بستان یکی از محبوب ترین مکان های تفریحی برای گردشگران و به خصوص اهالی استان کرمانشاه محسوب می شود که علاوه بر آثار تاریخی که در آن وجود دارد می توان به فضای تفریحی به همراه آب و هوایی دلچسب، چشمه ای در بخش غربی طاق، رستوران ها و سفره خانه های سنتی در این منطقه اشاره کرد.
2- سنگ نبشته بیستون : این سنگ نبشته بزرگترین سنگ نبشته جهان است که بر کوه بیستون شهرستان هرسین واقع در استان کرمانشاه استوار است و آثاری تاریخی بسیاری مانند مجسمه هرکول دوم، پل بیستون، جاده شاهی کاروانسرای شاه عباسی و... در این محوطه به چشم می خورد. از نکات جالب این سنگ نبشته محل قرار گیری آن در ارتفاع بیش از ده متری زمین بر دامنه کوه پروا می باشد. کتیبه بیستون مهم ترین متن تاریخی به جای مانده از دوران هخامنشیان است. این سنگ نبشته روایتی از جنگ میان داریوش هخامنشی و گوماته مغ ( فردی که ادعا می کرد پسر کوروش بزرگ است ) می باشد.
3- مسجد شافعی : مسجد شافعی مسجد جامع اهل سنت هست که در راسته بازار کرمانشاه ( تاریکه بازار ) قرار دارد و توسط تعدادی از خیرین اهل سنت به سرپرستی مرحوم حاج ملاسید حسین مسعودی خریداری و در سال 1342 شمسی احداث شد. معماری این مسجد الگویی برگرفته از مساجد کلاسیک عثمانی دارد و گنبد و نیم گنبدهای بلند، مناره های قلمی نوک تیز، جزئیات و تزئینات نقاشی در داخل بنا، ستون های قطور و فضای مرکزی مرتفع زیر گنبد اصلی در آن به زیبایی به چشم می خورند. این بنای زیبا از یک طرف به میدان جوانشیر و از سوی دیگر به تاریکه بازار منتهی می شود.
4- تکیه معاون الملک : این تکیه به دستور حسن خان معروف به معاون الملک ساخته شده و دارای سه قسمت
حسینیه، زینبیه و عباسیه است که یکی از بناهای به جا مانده از دوره قاجاریه شهر کرمانشاه محسوب می شود و در بافت قدیم شهر قرار دارد. آنچه تکیه معاون المک در بخش عباسیه موزه مردم شناسی و پوشاک استان کرمانشاه ایجاد شده است. کاشی های منحصربه فرد این بنا، آن را از دیگر تکیه های شهر متمایز کرده است.
5- تکیه بیگلربیگی : قدمت این بنا به دوران قاجار باز می گردد که به دست فردی به نام عبدالله خان معروف به بیگلربیگی ساخته شد. ساخت این بنا در سال 1309 آغاز شد و در سال 1315 به اتمام رسید. بعدها، در سال 1326 گچبری ها و آیینه های بسیار زیبایی در این تکیه کار شد و جذابیت آن را دو چندان کرد. ورود به این بنا از طریق سه درب امکان پذیر است. دربی که در قسمت جنوب شرقی بنا قرار دارد و درب اصلی بنا به حساب می آید. این درب با سردری زیبا و با مقرنس های گچی و گچبری های برجسته تزیین شده است. دو ردیف طاق نما در دو طرف ورودی کار شده اند.
6- معبد آناهیتا : معبد آناهیتا در شهر کنگاور استان کرمانشاه دومین بنای سنگی بزرگ ایران است که در دوره‌ی تاریخی هخامنشیان ساخته شده است، البته در دوران اشکانیان و ساسانیان توسعه آن ادامه یافته است. در دوره‌ی پیش از اسلام آناهیتا الهه نگهبان آب، فراوانی و وفور محصول، باروری و زیبایی مورد پرستش بوده است. عناصر کلیدی در زندگی آدم‌ها که منجر شد، آناهیتا بلند مقام‌ترین الهه ایرانیان باستان شود. بنابراین ساخت معبدی با شکوه به نام خدای آب و باروری در دوران باستان بسیار نیز طبیعی به نظر می رسید.
7- طاق گرا : بنای طاق گرا یا طاق شیرین در گردنه پاتاق در مسیر کرمانشاه به سرپل ذهاب و در 15 کیلومتری شهرستان سرپل ذهاب در کنار راه باستانی سنگفرشی بنا شده که فلات ایران را به بین النهرین ارتباط می داده است . در مورد زمان ساخت این بنا تاریخ دقیقی مشخص نیست اما برخی بر این باورند که این بنا به دست اشکانیان ساخته شده و برخی دیگر نیز می گویند قدمت بنا مربوط به دوران ساسانیان می باشد. آنچه که از تحقیقات باستان شناسی به دست آمده تاریخ ساخت این بنا را اینگونه بیان می کند: ظاهرا طاق گرا در اواخر دوره ساسانی و احتمالا زمان حکومت خسرو دوم (628-590م) ساخته شده است.
این بنا مستطیلی شکل دارای ابعادی 25x25 و ارتفاع حدودا 4.5 متر است که از جنس گچ و سنگ ساخته شده و در دوران حکومت ساسانیان به عنوان عبادتگاه مورد استفاده قرار می گرفته که امروزه به یکی از جاذبه های محبوب گردشگران استان کرمانشاه مبدل شده است.
8- قلعه یزگرد : این قلعه در یک دره وسیع با مساحت 40 کیلومتر مربع قرار دارد و از ضلع شرقی و غربی در مجاور صخره های عظیم و زیبای دالاهو است که به شکل پلکانی قرار گرفته اند و از ضلع غربی در مجاور یک پرتگاه با شیبی عمیق و تند است که به جلگه ذهاب منتهی می شود. یکی از شاهکار های زیبای این قلعه گچبری ها و کنده کاری هایی است که بر روی دیوارهای قلعه انجام شده است. نقوش و نگاره هایی که بر روی دیواره های قلعه طراحی شده به چند بخش تقسیم بندی می شوند که شامل نقوش گیاهی، نقوش هندسی، نقوش اساطیری، نقوش حیوانی و نقوش انسانی هستند. دیوار گچی، آشپزخانه، گچ گنبد، قلعه داور، قلعه یزدگرد، تپه رش، دروازه، آشیه وا و جای دار می باشد. مهم ترین قسمت قلعه گچبند است که به آن ( میدان) هم می گویند و دارای مساحتی حدود 3200 متر مربع است که در اطراف آن حصار هایی به شکل نیم دایره طراحی شده است. همچنین در ضلع جنوبی میدان، یک کاخ با شکوه وجود دارد که داخل آن با گچبری های بسیار زیبا طراحی شده است.
9- گوردخمه اسحاق وند : سه قبر تراشیده شده در کوه واقع در 25 کیلومتری جنوب غربی هرسین در استان کرمانشاه هستند. در بالای قبر وسطی ، نقش برجسته مردی به همراه مشخصات او به سمت بیننده وجود دارد. او دستان خود را در مقابلش در حال دعا نگه داشته است. همچنین یک مشعل و یک محراب آتش در مقابل او وجود دارد . پشت محراب آتش مرد دیگری که چیزی در دستش نگه داشته وجود دارد . قبرها به دوره های تاریخی مختلفی از جمله مادها ، هخامنشیان ، سلوکیان و اشکانیان نسبت داده شده اند.
10- قصر شیرین : شهرستان تاریخی قصر شیرین در 166 کیلومتری استان کرمانشاه واقع شده است. آثار تاریخی بسیاری مربوط به دوران حکومت خسرو پرویز ( شاه ساسانی ) از جمله چهار طاقی، کاخ خسرو، قلعه جوامیر و کاروانسرای شاه عباس در این شهر قرار گرفته است که سبب شده یکی از مکان های محبوب گردشگری برای تاریخ دوستان باشد.
پس از آشنایی با جاذبه های تاریخی و زیبای استان کرمانشاه وقت آن رسیده به سراغ فرهنگ و سنت های مختلف مردم دوست داشتی کرمانشاه برویم.
فرهنگ مردم کرمانشاه
دین اکثریت مردم کرمانشاه اسلام است که بیشتر آنها شیعه و برخی نیز اهل تسنن می باشند. از دیگر اقلیت های مذهبی که در این استان به چشم می خورد می توان به 12% زرتشتی، 2% مسیحی و 3% کلیمی اشاره کرد.
یکی از شیرین ترین و جذاب ترین گویش های ایرانی فارسی کرمانشاهی است که البته در خود شهر کرمانشاه بیشتر استفاده می شود. زبان مردم کرمانشاه در کل کردی می باشد که گوناگونی گویش زبان کردی در این استان بسیار به چشم می خورد و از متدوال ترین آن ها می توان به کردی کلهری ( ایلات زنگنه ، سنجابی ، احمدوند ، بهتوری ، نانکلی ، پایروندها ،اهالی قصرشیرین ، سرپل ذهاب ، قلخانی ، کرندی ، قلعه زنجیری های ساکن کرمانشاه ، صحنه، اهالی دینور )، کردی اورامی ( کندوله در دینور، برخی از نواحی منطقه گوران، ایل بزرگ باجلان، ایل لهونی )، گویش کردی سورانی ( جاف جوانرود، روانسر، دسته ای از مردم سنجابی، اهالی جیگیران ) و گویش لکی که ترکیبی از گویش کردی کلهری و لری است ( هرسین، اقوام کاکاوند، عثمان وند، جلالوند ) اشاره کرد.
جذابیت زبان کردی در کنار لباس های رنگارنگ و زیبای مردم کرمانشاه کامل می شود که البته امروزه کمتر در شهر به چشم می خورد و این نوع پوشش را بیشتر در روستا ها و توابع این استان خواهید دید.
پوشش زنان کرمانشاهی: رنگ و لعاب بسیاری در پوشش زنان کرد دیده می شود که همین امر سبب جذابیت این نوع لباس ها در سراسر جهان شده است. بخش های مختلف لباس زنان کرد عبارتند از:
- کراس: پیراهن بلند جلو بسته با دامنی گشاد است که از پارچه های رنگارنگ و مرغوب تهیه می شود.
- جافی: شلواری گشاد از جنس حریر که در زیر کراس پوشیده می شود.
- کُلکه: روسری زیبایی که دارای رشته هایی بلند از جنس ابریشم به رنگ سفید و سیاه که به ملیله دوزی مزین شده است.
- کلاو: کلاهی مقوایی که با پارچه و پولک های زیبا آن را تزیین می کنند و به وسیله یک نخ ابریشمی ( قطاره ) به روی سر ( در زیر کلکه ) قرار می دهند.
-شال: پارچه ای که با نخ های رنگی بافته می شود و در بالاتر از پیراهن بسته می شود و کراس را کمی کوتاه می کند تا مانع راه رفتن زنان کرد نشود.
کُلُنجِه: جلیقه ای از جنس زربافت و مخمل که بر روی لباس پوشیده می شود.
پوشش مردان کرد
پس از بررسی لباس جذاب زنان کرد نگاهی مختصر نیز به پوشش مردان این ملت بیاندازیم. تنوع رنگی که در پوشش زنان به چشم می خورد در پوشش مردان کرد وجود ندارد و معمولا لباس ها به صورت تک رنگ و بیشتر در رنگ های قهوه ای، طوسی، سرمه ای و در کل رنگ های تیره خلاصه می شود.
لباس کردی مردانه از یک پیراهن سراسری تک رنگ با شلواری گشاد که در مچ پا تنگ می شود، کمربند پشمی برای جلوگیری از عفونت کلیه ها، پوزوانه ساق پای پشمی ( در زمستان برای محافظت از سرما و در تابستان برای جلوگیری از گزش مار در کوهستان )، کلیته پارچه ای پشمی که به منظور عفونت گوش، زیبایی و جلوگیری از سینوزیت بر سر می بندند و در آخر گیوه کفش پنبه ای که به دلیل سلامت بهداشتی، سبکی و جلوگیر از تعرق پا محلی ها می پوشند.
رسومات مختلف استان کرمانشاه :
- چادر زدن دراویش : یکی از رسومات جالب استان کرمانشاه که در گذشته وجود داشته و امروزه تقریبا منسوخ شده همین رسم چادر زنی دراویش است. در گذشته افرادی که وضع مالی خوبی داشتند بر سر در خانه هایشان دو شاخ کل ( شاخ های بلند و شمشیری مربوط به گونه ای از بز کوهی با جنسیت نر ) می زدند. قبل از عید نوروز دراویش در حالی که شاخ نفیر ( شاخی بلند که درویشان با استفاده از آن بوق می زنند ) در دست داشتند جلوی خانه ها چادر می زدند و تا چیزی از صاحبخانه دریافت نمی کردند نمی رفتند. در صورتی که درویشان با رضایتمندی محل را ترک نمی کردند در بوق می دمیدند و آن را به صدا در می آوردند که از نظر اهالی محل نوعی بد یمنی برای صاحبخانه به حساب می آمد.
- شال درکی و شال اندازی : این رسم نیز یکی از رسومات تاریخی استان کرمانشاه محسوب می شود که امروزه نیز در برخی از روستا های این استان برگزار می شود. جوان ها در این رسم بر پشت بام خانه ها می روند و آتش روشن می کنند سپس راهی برای فرستادن شال خود به داخل منزل صاحبخانه پیدا می کنند و می گویند: اسا خوی و چکشی _ خدا کردی نکشی ( خدا پسرت رو زنده نگه داره عیدی ما را بده ) سپس صاحبخانه شال را با گردو، تخم مرغ پخته، نخود و کشمش پر می کند و می گوید هل کیش ( بالا بکش ) و در نهایت صاحب شال پس از دریافت عیدی آنجا را ترک می کند.
- خابازی : یکی از مراسمات معمول که در تمامی خانه های کرد در نزدیکی ایام نوروز اتفاق می افتاد خا بازی یا تخم مرغ بازی می باشد. طی این مراسم افراد تخم مرغ های رنگ شده را داخل سبد قرار می دهند، سپس به دو گروه مختلف تقسیم می شوند، سر و ته تخم مرغ ها را به گونه ای که نشکنند به هم می زنند، هر فردی که تخم مرغ های بیشتری را شکسته باشد بازنده است و باید هزینه تمام تخم مرغ های شکسته را به فرد برنده بپردازد.
تمامی 31 استان مختلف این سرزمین دارای سوغاتی، غذاهای محلی و صنایع دستی مختلفی است که استان کرمانشاه نیز از آن مستثنی نیست، در ادامه به بررسی سوغاتی و صنایع دستی این منطقه خواهیم پرداخت.
سوغاتی های استان کرمانشاه
بارزترین سوغاتی های استان کرمانشاه که بسیار نیز در میان مردم شناخته شده و محبوب است انواع شیرینی های سنتی این استان از جمله نان خرمایی، نان برنجی و کاک کرمانشاهی می باشند. از دیگر سوغات محبوب و پر خاصیت این استان می توان به (( روغن کرمانشاهی )) که از مشک زدن شیر گاو و گوسفند به دست می آید اشاره کرد.
برجسته ترین صنایع دستی که در این شهر خواهید دید
- صنایع چرمی : استان کرمانشاه به دلیل پرورش تعداد بسیار زیادی دام دارای یکی از مرغوب ترین چرم های طبیعی کشور است. این صنعت آن چنان در این شهر از گذشته تا به امروز رونق داشته که بازاری با نام سراجی به معنای چرم سازی در آن ساخته شده است.
- گیوه دوزی : همان طور که در بخش لباس محلی این استان به آن اشاره کردیم گیوه یکی از کفش های محبوب اهالی استان کرمانشاه محسوب می شود. تمامی مراحل تولید گیوه به صورت دستی انجام می شود و هنرمندان مخصوصِ این کار آن را با ظرافت خاص در طرح و رنگ های مختلف می بافند.
- چیغ بافی : چیغ بافی در واقع نوعی حصیر 150 متری است که روی آن را با نقش هایی رنگارنگ از پشم می پوشانند. این نوع صنایع بیشتر مورد استفاده عشایر این نواحی قرار می گیرد.
- جاجیم بافی : جاجیم چیزی شبیه به گلیم از جنس پشم است که به عنوان بالاپوش گرم از آن استفاده می کنند و برخی نیز آن را به عنوان هدیه ای با ارزش در جهیزیه عروس قرار می دهند.
شکم گردی و غذاهای محلی استان کرمانشاه
- دنده کباب : یکی از بی نظیر ترین مزه هایی که در استان کرمانشاه تجربه خواهید کرد دنده کباب کرمانشاهی است که طعمش تا مدت ها زیر زبانتان باقی خواهد ماند. همان طور که از نام آن مشخص است از دنده گوسفند کبابی به همراه چاشنی و سس مخصوص تهیه می شود. یکی از مکان های محبوب سرو دنده کباب برای افراد محلی و گردشگران در مجموعه تاریخی طاق بستان می باشد.
- کلانه : یکی از غذاهای بهاری در استان کرمانشاه است که از آن به عنوان قدیمی ترین فست فود جهان نیز یاد می شود. مواد لازم برای تهیه این نوع غذا شامل: سبزی محلی پیچک و خمیر نان است که سپس بر روی ساج ( ظرفی فلزی که بر آن نان می پزند ) درست می شود و معمولا با دوغ محلی سرو می شود. پیشنهاد می کنیم حتما آن را امتحان کنید مطمئناً پشیمان نخواهید شد.
- سیب پلو : نوعی پلو است که از برنج، شوید خشک یا تازه و سیب زمینی تهیه می شود این پلو معمولا با پیاز داغ، مرغ، ماهیچه و خرما سرو می شود.
- آش ترخینه : یکی از آش های سنتی استان کرمانشاه آش ترخینه است که معمولا به عنوان پیش غذا در سفره های اهالی این منطقه یافت می شود. از دیگر موارد استفاده این آش می توان به بهبود سرماخوردگی اشاره کرد. ترخینه در واقع آش بلغور پخته شده با دوغ است که آن را به صورت گلوله های گرد خشک می کنند. بهترین رستوران هایی که در این استان برای طبخ انواع غذاهای محلی وجود دارند عبارتند از:
- خورشت خلال : از دیگر غذاهای محلی پر طرفدار استان کرمانشاه با امتیازی بسیار نزدیک به دنده کباب خورشت خلال می باشد که با استفاده از تکه های بسیار زیادی گوشت گوساله، لیمو عمانی، خلال بادام، زرشک سیاه و زعفران تهیه می شود و به همراه پلو سرو می شود.
1- رستوران شایلی : یکی از رستوران های مجلل استان کرمانشاه که انواع غذاهای محلی، ایرانی و دریایی را با
بهترین کیفیت سرو می کند رستوران شایلی در شهر کرمانشاه است.
آدرس: کرمانشاه، رفعتیه، انتهای خیابان پزشکان ، شماره تماس: 08337263040
2- هتل جمشید : یکی دیگر از رستوران های مجلل در استان کرمانشاه در نزدیکی مجموعه تفریحی _ تاریخی طاق بستان رستوران سنتی هتل جمشید است.
آدرس: کرمانشاه، میدان طاق بستان ، شماره تماس: 0834296002
3- رستوران بهارستان : این رستوران به دلیل قرار گیری در مجموعه طاق بستان از محبوبیت ویژه ای برخوردار است که انواع کباب و دو نوع غذای محلی پر طرفدار این منطقه یعنی دنده کباب و خورشت خلال را در منوی خود جای داده است.
آدرس: کرمانشاه، طاق بستان
4- رستوران حیدری : یکی از پر آوازه ترین دنده کباب های استان کرمانشاه در رستوران حیدری طبخ می شود که از این جهت در این منطقه بسیار معروف است.
آدرس: کرمانشاه بلوار دانشگاه، نزدیک طاق بستان
شماره تماس: 0834277277
5- فست فود زاگرس : علاقمندان به غذاهای فست فودی نیز نگران نباشند در این استان رستوران های فست فودی زیادی وجود دارد که یکی از محبوب ترین آن ها فست فود زاگرس در خیابان فردوسی می باشد.
آدرس: کرمانشاه، خیابان فردوسی، مقابل خیابان شورا
شماره تماس: 0837287080
تا به اینجا هر آنچه از کرمانشاه گفتیم کم و بیش به گوشتان خورده بود در این قسمت قصد داریم شمارا با یکی از جاذبه های ناشناخته و بسیار زیبای این استان آشنا کنیم.
روستای چرمه علیا در سنقر
بهترین زمان سفر به این روستا در بهار و تابستان است زیرا به دلیل قرار گیری در منطقه ای کوهستانی زمستان های بسیار سردی را سپری خواهد کرد. طبیت فوق العاده این منطقه آن را به یکی از بکر ترین مناطق استان کرمانشاه تبدیل کرده است که به دلیل ناشناخته ماندن آن از مخاطب چندانی برخوردار نیست. رنگ قهوه ای کمرنگ خانه های کاهگلی این روستا در کنار طبیعت سبز آن جلوه ای تماشایی از روستا را به نمایش گذاشته است که شما را مجاب خواهد کرد برای یک بار هم که شده از آن دیدن کنید. چرمله در زبان کردی به معنای (( رنگ سفید )) می باشد، به دلیل اقلیم کوهستانی این روستا و زمین سفید پوش آن در فصل زمستان این نام را به این آبادی اختصاص داده اند.
مشاهیر بزرگ و نام آوری که در استان تاریخی و پر افتخار کرمانشاه پرورش یافته اند عبارتند از :
- شاهمراد مشتاق : یکی از شعرای بزرگ کرد زبان ایرانی که زندگی بسیار سختی را پشت سر گذاشته بود. وی در سال 1296 در کرمانشاه به دنیا آمد سپس در سن 4 سالگی بر اثر بیماری آبله بینایی خود را از دست داد و در دوران کودکی والدین خود را از دست داد. به دلیل فقر و تنگدستی شدید قادر به تحصیل نبود تا اینکه با شمس‌العلما یکی از روحانیون آن زمان در این منطقه آشنا شد. شمس الدین آل آقا وی را با اشعار شعرای بزرگی چون حافظ و سعدی آشنا کرد سپس شامی کرمانشاهی شعرهایی کردی و پس از آن نیز برخی از اشعار خود را به زبان فارسی سرود و در نهایت در پاییز سال 1363 چشم از جهان فرو بست.
- ابولقاسم لاهوتی : وی در سال 1264 در استان کرمانشاه متولد شد و در سن 16 سالگی برای ادامه تحصیل به پایتخت رفت. در سن 19 سالگی اولین شعر های خود را با مضمون دینی و عرفانی سرود. ابولقاسم لاهوتی از اولین شاعران شعر نوی ایران به حساب می آمد و به نقل از شمس لنگرودی اولین شعر نو فارسی را لاهتوی در سال 1288 خورشیدی سروده است. وی در سال 1920 در جریان سیاسی و از انقلابیون جمهوری اسلامی قرار گرفت و پس از تبعیدی دو ساله به ایران بازگشت و این بار در سال 1921 شورشی با عنوان لاهوتی خان را رهبری کرد که سبب صدور حکم اعدام وی از سوی رضاه شاه پهلوی شد اما وی توانست به شوروی بگریزد و در نهایت در اسفندماه سال 1335 در مسکو درگذشت.
کریم کوهساری : از دیگر مشاهیر برجسته کرمانشاهی کریم کوهساری ملقب به تمکین کرمانشاهی می باشد که پاییز سال 1299 در این منطقه متولد شد و در سال 1341 نام خانوادگی خود را به تمکین تغییر داد. وی در آثار خود شعر هایی به زبان کردی ( با مضمون اجتماعی ) و فارسی برجای گذاشته است که اکثر اشعار فارسی آن نشان دهنده اعتقادات دینی آن و شامل مرثیه، مداحی و مولودی می شود. تمکین کرمانشاهی در اواخر سال 1375 چشم از جهان فرو بست.
اقامت در استان کرمانشاه
پس از بررسی دقیق استان کرمانشاه وقت آن رسیده به دنبال محلی مناسب برای اقامت باشیم، انواع اقامتگاه هایی که در استان کرمانشاه برای مسافران وجود دارد شامل مسافر خانه، مهمان خانه، ویلا، اجاره سوئیت در کرمانشاه هتل آپارتمان، انواع هتل های یک تا پنج ستاره و اقامتگاه های بوم گردی می شود که با توجه به سلیقه شخصی و میزان بودجه ای که برای اقامت در کرمانشاه در نظر گرفته اید می توانید یکی را انتخاب کنید.
برای اینکه انتخاب را کمی برایتان آسان تر کنیم تفاوت اقامتگاه های مختلف نام برده را در چند خط بررسی کرده ایم:
مسافر خانه : در این نوع اقامتگاه ها یک تخت در اختیار مسافران قرار می گیرد و دیگر امکانات بهداشتی و خدماتی آن ها در خارج از اتاق به صورت اشتراکی برای مسافران وجود دارد به همین دلیل هزینه یک شب اقامت در مسافرخانه بسیار ارزان تر از سایر اقامتگاه ها می باشد.
مهمان خانه : این نوع اقامتگاه ها نیز تقریبا خدماتی مانند مسافر خانه را ارائه می دهند ( اتاق های سه یا چهار تخته ) با این تفاوت که امکانات بهداشتی در اتاق برای مسافران وجود دارد. با توجه به اینکه مهمانسرا کمی مجهز تر از مسافر خانه می باشد هزینه اسکان در آن نیز بیشتر خواهد بود.
هتل : در واقع هتل ساختمانی تقریبا مدرن است که خدمات و امکانات مختلفی را در خود جای داده است که در آن اتاق های مختلف با تجهیزات و امکانات متفاوت برای اسکان مسافران وجود دارد. این نوع اقامتگاه ها را بر اساس خدمات و امکاناتی که در آن ها وجود دارد در رتبه های یک تا هفت ستاره طبقه بندی می کنند. هرچه تعداد ستاره های یک هتل بیشتر شود امکانات آن نیز بیشتر می شود و به طبع هزینه اقامت در آن هم بیشتر خواهد بود.
هتل آپارتمان : هتل آپارتمان نیز چیزی شبیه به هتل است اما با خدمات کمتر در این نوع اقامتگاه به جای اتاق یک سوئیت مبله در اختیار مسافران قرار می گیرد که در آن امکانات آشپزی و بهداشتی وجود دارد.
ویلا : همینکه نام ویلا به گوشمان می خورد اولین مقصدی که به ذهنمان می رسد شمال کشور است اما در تمامی استان های توریستی ایران چنین اقامتگاه هایی وجود دارد و تنها کافیست بخش اجاره اقامتگاه در سایت رنتیجا مراجعه کنید و ویلا متناسب با نیاز خود را با هر بودجه ای که مد نظر دارید بیابید.
و اقدام به اجاره ویلا در کرمانشاهکنید
اقامتگاه بوم گردی : یکی دیگر از اقامتگاه هایی که در استان کرمانشاه برای اسکان وجود دارد و امروزه نیز بسیار
مورد استقبال افراد قرار گرفته است اقامتگاه های بوم گرد می باشد که در واقع خود آنها نوعی جاذبه محسوب می شوند. میزبانی به روش سنتی، طراحی بومی و معماری قدیمی، غذاهای محلی آن منطقه، حمام و سرویس بهداشتی مشترک از ویژگی های این نوع اقامتگاه ها می باشند.
