کل ایران را هم که بگردید کسی را پیدا نخواهید کرد از استان گیلان حتی شده به اندازه یک اسم چیزی نداند. این استان به دلیل طبیعت فوق العاده ای که به سبب همسایگی آن با دریای خزر در آن به وجود آمده است یکی از استان های محبوب و پر مخاطب قسمت شمالی کشور ایران محسوب می شود. در این مقاله از صفر تا صد استان گیلان را بررسی خواهیم کرد و خواهیم دید این استان زیبا علاوه بر طبیعت بکر و بی نظیر خود چه تاریخ غنی را در خود جای داده است.

چنانچه قصد سفر به شمال ایران را داشتید برای اسکان میتوانید اقدام به اجاره ویلا در شمال کنید.


گیلان


موقعیت جغرافیایی استان گیلان

همان طور که گفتیم استان گيلان يكی از استان های شمالی كشور است که دارای مساحتی حدودا 14711 كيلومتر مربع می باشد. اگر بخواهیم به صورت علمی و تخصصی مکان قرار گیری گیلان را بررسی کنیم باید بگوییم اين استان در 36 درجه و 34 دقيقه تا 38 درجه و 27 دقيقه عرض شمالی و 48 درجه و 53 دقيقه تا 50 درجه و 34 دقيقه طول شرقی از نصف النهار قرار گرفته است. طول آن از شمال غربی به جنوب شرقی ، 235 كيلومتر و عرض آن ، بین 25 تا 105 كيلومتر متغیر است. رشته كوه های البرز با ارتفاعی حدودا 3000 متر، همانند حصاری در شرق و جنوب استان گيلان كشيده شده است. بيشترين فاصله کوه از دريا (در امام زاده هاشم ، مسير جاده رشت- قزوين ) حدود 50 كيلومتر و كمترين فاصله آن از درياي خزر ( در بخش حويقِ شهرستان تالش ) نزديک به 3 كيلومتر است.

استان گیلان، از غرب به استان اردبيل، از شرق به استان مازندران از شمال به درياي خزر، از جنوب به استان زنجان و قزوين محدود می شود.

بر اساس آخرین آمار استان گیلان دارای شهرستان های رشت، بندر انزلی، تالش، رضوانشهر، ماسال، فومن، صومعه سرا، شفت، رودبار، لاهیجان، لنگرود، املش، آستانه اشرفیه، سیاهکل، رودسر و آستارا می باشد.

تاریخچه استان گیلان

تاریخ استان گیلان به حدود 150,000 هزار سال پیش باز می گردد. قوم های متعددی در این منطقه وجود داشته که از قوم های گیل و دیلم به عنوان بزرگترین آن ها یاد می شود. از همان بدو تاریخ این استان دارای استقلال و آزادی کامل بوده به طوریکه حتی با حکومت مادها نیز متحد نشده بود، اولین باری که ملت این سرزمین با حکومتی متحد شدند مربوط به قرن ششم قبل از میلاد است که با کوروش هخامنشی متحد شدند و توانستند دولت ماد ها را از بین ببرند. پس از سقوط حکومت هخامنشیان و روی کار آمدن فرمانروایان ساسانی گیلان استقلال خود را از دست داد و پس از سقوط حکومت ساسانی به دنبال حمله اعراب به ایران این سرزمین به ماوای امنی برای علویان ( به طور کلی یعنی کسانی که پیرو علی بن ابی‌طالب امام اول شیعیان باشند ) تبدیل شد. پس از مدتی در دوران حکومت غیاث الدین محمد خدابنده ملقب به اولجایتو ( یکی از فرمانروایان ایلخانی که برای اولین بار مذهب شیعه را در ایران به رسمیت شناخت ) سرزمین گیلان برای مدتی کوتاه به تصرف مغول ها در آمد، برای بار دیگر در زمان حکومت شاه عباس یکم ( نام آورترین پادشاه فرمانروایان صفوی ) استقلال خود را از دست داد و تا سال 1145 به تصرف روسیه در آمد.


مردمان قدیم در گیلان


مروری کوتاه بر تاریخ برخی از شهر های مهم گیلان

- رشت :

قدمت این شهر به دوران ساسانیان باز می گردد، که اتفاقات وحشتناکی مانند شیوع طاعون و مرگ شش هزار نفر در سال 1246، آتش کشیدن شهر در سال 1302 و خسارات فراوانی که در جنگ جهانی اول بر آن وارد شد را پشت سر گذاشته است. نهضت میرزا کوچک خان جنگلی از جمله افتخاراتی است که مردم این سرزمین در تاریخ خود حک کرده اند که در بخش مشاهیر توضیح بیشتری راجب آن وجود دارد. 

- آستانه اشرفیه :

قدمت این شهر به قرن چهارم هجری باز می گردد که در گذشته با نام کوچان شناخته می شد اما با قرار گرفتن مقبره سیدجلال‌الدین اشرف (ع) ( فرزند امام موسی کاظم (ع) ) در آن به آستانه اشرفیه تغییر نام یافت.

- بندر انزلی :

قدمت این شهر که در گذشته تنها دهکده ای کوچک در استان گیلان بود به سال 863 هجری قمری باز می گردد. این شهر در اوایل دوره صفویه با اهمیتی که در تجارت ایران یافت توانست عنوان دروازه اروپا را از آن خود کند. این شهر در زمان پهلوی رونق بسیاری یافت و اداره بندر و کشتیرانی در آن ایجاد شد امروزه نیزه به عنوان منطقه آزاد ایران یکی از مهم ترین نواحی صادرات و واردات کشور محسوب می شود.

- شفت :

یکی دیگر از بخش های تاریخی استان گیلان است که به صورت دقیق قدمت آن مشخص نشده اما در متن های تاریخی بسیاری از آن نام برده اند.

- تالش :

تالش یکی از وسیع ترین شهرستان های استان گیلان بوده که در گذشته نام هایی چون سفا رود و کرگان رود نیز برای آن وجود داشته، در دروان قاجار به دنبال عهدنامه گلستان و ترکمانچای که بین کشور ایران و روسیه بسته شد بخش های بسیاری از شهرستان تالش از آن جدا شد و به تصرف روس ها در آمد.

- رودبار :

این شهر که از آن به عنوان دروازه ورودی کشور در بخش مرکزی یاد می شود دارای قدمتی بیش از دو هزار سال پیش از میلاد مسیح می باشد. در طول تاریخ قوم هایی مانند اقوامی از شام، حلب، گروهی از کردهای قوچان و بخش شمالی خراسان به این شهر مهاجرت کرده اند. 


رودبار


- لاهیجان

بنای شهر لاهیجان به لاهیج ابن سام ابن نوح نسبت داده می‌شود. این شهر، در گذشته دارای نام هایی مانند دارالاماره یا دارالامان و پس از آن لاهیجان المبارک بوده. لاهیجان در سال ۷۰۵ هجری قمری به دست اولجایتو فتح شد و امیر تیمور به آن لشکر کشید. پس از تیمور، سید امیر بیک و اعقاب وی - از سادات کیانی - بر شهر لاهیجان حکومت کردند. پس از سقوط حکمرانان کیانی، حاکمان صفوی در این شهر بر تخت نشستند. لازم به ذکر است که لاهیجان یکی از مراکز اصلی جنبش جنگلی‌ها یا همان نهضت میرزا کوچک خان بود. 

- لنگرود :

نخستین بار در سال ۵۱۲ هجری قمری مصادف با مرگ سلطان محمد پسر ملک شاه آلب ارسلان نام شهر لنگرود در متون تاریخی برده شده است. در دوره صفویان، خصوصاً در دوره سلطنت شاه عباس اول، شهر لنگرود مرکز حوادث مهمی بود که برخی از آن ها شامل: فرار احمد خان حاکم لاهیجان، دستگیری اعضای خانواده وی توسط کیا فریدون حاکم گیلان و تحویل آنها به شاه عباس، بوده است. این شهر، امروزه یکی از مناطق پر مخاطب استان گیلان است که به نسبت سایر شهر های شرقی آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. 


لنگرود


- آستارا :

آستارا، شهری کوچک در ساحل غربی دریای خزر است که از آن به عنوان شمالی‌ترین نقطه استان گیلان و آخرین نقطه مرزی ایران و جمهوری آذربایجان یاد می شود.، آستارا از بخش شمالی به آستارای جمهوری آذربایجان، از غرب به شهرستان اردبیل، از قسمت شرقی به دریای خزر، از جنوب به منطقه تالش نشین گرگان محدود می شود. آستارای ایران و آستارای جمهوری آذربایجان توسط رود آستارا که از کنار راه آستارا - اردبیل می گذرد جدا می شود. در منطقه آستارا علاوه بر زبان ترکی آذربایجانی زبان تالشی‌ نیز رایج است که امروزه به دلیل مهاجرت‌های زیاد کمتر به چشم می خورد. جالب است که بدانید آستارا در سال 1316 بخشی از شهرستان اردبیل بود، در مهرماه سال 1337 تابع آذربایجان شرقی شد و در خرداد سال 1339 جزو استان گیلان محسوب شد. نام این شهرستان در ابتدا آغاز آهسته ‌رو بوده زیرا کاروانان و مسافران زمانی‌که به این منطقه می‌رسیدند به دلیل مردابی بودن آن ناچار می شدند که از سرعت خود بکاهند و در نهایت پس از گذشت سال ها نام اوسته رو یا هوسته رو تالشی تبدیل به آستارا شده‌ است. برخی این نام را برگرفته از ریشه استردن یا ستردن به معنای گرفتن حق العبور یا باج دانسته‌اند که با توجه به دور افتاده بودن منطقه در سالیان گذشته منطقی بنظر می‌رسد.

وقایع تاریخی استان گیلان تنها به اینجا ختم نخواهد شد و در ادامه با بررسی دیگر دانستنی های استان گیلان در بخش های مختلف مقاله با دیگر اتفاقات تاریخی آن از جمله جاذبه های تاریخی اش آشنا خواهیم شد. برخی از مناطق استان گیلان هم از نظر تاریخی و هم جاذبه های طبیعی از محبوبیت بالایی در میان گردشگران برخوردار است که در ادامه با آن آشنا خواهید شد:

 لاهیجان :

" عروس گیلان " بارها و بارها این پیشوند را برای شهر لاهیجان شنیده ایم این شهر در قسمت شرقی استان گیلان واقع شده است و هر ساله میزبان بسیاری از مسافران استان گیلان می باشد. این شهر دارای چشم اندازها و جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبایی است. همسایگی این شهر با یکی از زیباترین کوه‌های منطقه و دسترسی آسان به آن هم چنین چشم اندازهای کوهپایه‌ای مانند باغ‌های سرسبز چای و مزارع برنج و چشمه‌های متعدد لاهیجان را در سطح ملی و حتی فراملی به یکی از جذاب ترین مکان های گردشگری برای مسافران تبدیل کرده است.




جاذبه های گردشگری شهرستان لاهیجان 

- آبشار شیطان کوه :

آبشار زیبا و دیدنی شیطان کوه که از بدنه کوه به طرف پای کوه سرازیر می‌شود یکی از جاذبه های شناخته شده و پر مخاطب این شهر به شمار می آید. برای رسیدن به قله کوه و تماشای چشم انداز بی نظیر بام سبز کافی است از پله های تعبیه شده در کنار این آبشار که حدود 750 عدد است بالا بروید و یکی از جذاب ترین خاطرات خود را در سفر به لاهیجان به ثبت رسانید. تغذیه این آبشار به وسیله پمپاژ آب استخر صورت می گیرد.

- شیطان کوه :

یکی از برجسته ترین جاذبه های گردشگری استان گیلان در لاهیجان که سبب محبوبیت آن شده است شیطان کوه می باشد. این کوه سر سبز با ارتفاعی نزدیک به 60 متر از درختان و شمشادهای کوتاه و سبز پوشیده شده و در ناحیه شرقی شهر لاهیجان قرار دارد و چشم اندازی خیره کننده از این شهر را به نمایش گذاشته است.

استخر لاهیجان

طول این استخر حدود دو کیلومتر است که در پایین شیطان کوه به وسعت 17 هکتار قرار گرفته است. بنا به گفته برخی این استخر به دستور شاه عباس بزرگترین حاکم صفوی ساخته شده است. آن چه که جذابیت این استخر را دو چندان کرده است جزیره ای زیبا در دل آن می باشد که توسط یک پل به حاشیه جنوبی آن وصل شده است.


استخر لاهیجان


- تالاب سوستان :

این تالاب که یک تالاب آب شیرین بوده در فصل های زمستان و پاییز بسیار پر آب است درون و اطراف تالاب با نیزار، گیاهان مردابی و درختان سر به فلک کشیده احاطه شده است و منظره ای خیره کننده را به آن بخشیده است. تالاب سوستان به دلیل اقلیم مناسب، آب شیرین، پوشش گیاهی و مواد غذایی، می‌تواند زیستگاه پرندگان و آبزیان گوناگونی باشد.

- شیطان کوه: یکی از مناطق دیدنی و معروف شهر لاهیجان، محوطه دیدنی و تفریحی شیطان کوه است. این محوطه کوهستانی در قدیم به شاه‌نشین معروف بوده و در واقع محلی برای جمع‌آوری آب مورد نیاز آبیاری مزارع بوده است. در حال حاضر این استخر آب وسعت زیادی پیدا کرده است و درست در مرکز آن بنایی تاریخی دیده می‌شود. این منطقه به دلیل وجود تله کابین، شهربازی، رستوران و دیگر امکانات تفریحی یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری شهرستان لاهیجان محسوب می شود.

- بام سبز گیلان :

یکی از برترین جاذبه‌های تفریحی و گردشگری در لاهیجان این منطقه است که به بام سبز گیلان شهرت دارد. و درواقع فضایی مسطح در مسیر فوقانی شیطان کوه است که به دلیل وجود آب و هوای معتدل و پاک، چشم‌اندازهایی زیبا از شهر لاهیجان و طبیعت شمال کشور هر ساله مخاطبان بسیاری را به خود جذب می کند. خوشبختانه همین امر سبب شده است که مسئولان شهری توجه بیشتری به این منطقه نشان دهند و امکانات ویژه‌ای را برای رفاه حال گردشگران در نظر بگیرند. حدود هزار پله سیمانی از بام سبز تا پای کوه است که به شما این اطمینان را خواهیم داد که زیبایی این بام به طی کردن آن ها می ارزد.


بام سبز گیلان

 

- تالاب بین المللی امیر کلایه :

آب شیرین این تالاب سبب معروفیت آن شده است که دارای وسعتی بالغ بر 1230 هکتار می باشد و در فاصله حدود یک کیلومتری از دریا قرار دارد. این تالاب نام خود را از روستای امیر کلایه که در آن واقع شده گرفته است. تفریحاتی نظیر قایق سواری، ماهیگیری و طبیعت گردی در این منطقه برای گردشگران وجود دارد. انوع جانورانی که در این تالاب وجود دارند شامل گونه های مختلفی از سوسمار، مارهای آبی، قورباغه سبز، قورباغه درختی، لاک پشت برکه ای و پشت خزری، شغال، سمور آبی، گربه جنگلی، اردک ماهی، سوف حاجی، سیم، کپور، لای ماهی، ماهی کپور، ماهی حوض وحشی، گاو ماهی مرمری می شوند. هم چنین پرندگان بسیاری مانند کشیم کوچک، کشیم گردن سیاه، باکلان کوچک، حواصیل خاکستری، غلز خاکستری، اردک ارده ای و ... در نزدیکی این تالاب به چشم می خورند.

شیخانبر: یکی از نقاط دیدنی و جذاب گیلان شیخانبر است که روزگاری تفریحگاه پادشاهان صفوی بوده این منطقه در 3 کیلومتری سمت راست جاده لاهیجان به لنگرود بر کمرکش کوه سرسبز و پوشیده از درخت است که نمایی تماشایی به این منطقه بخشیده است.


تالاب امیر کلایه


جاذبه ناشناخته در شهر لاهیجان 

* روستای بکر و زیبای چی چی نی کوتی :

این روستا از جاذبه های طبیعی و ناشناخته در 42 کیلومتری قسمت شرقی شهر لاهیجان است که شما را با طبیعت فوق العاده اش شگفت زده خواهد کرد. با گشت و گذار و گردش در جنگل و دشت های سر سبز، بکر و کوهپایه ای این روستا می توانید از طبیعت بی نظیر لاهیجان نهایت لذت را ببرید، طبیعتی که فعلا از دست درازی انسان ها در امان مانده است و به همین دلیل نیز گونه های متعدد جانوری در آن به چشم می خورد. با وجود شکارهای غیرمجاز و بی رویه شکارچیان غیرقانونی، این روستا هم چنان زیستگاه گونه های جانوری از جمله خرس قهوه‌ای، شغال، روباه، کفتار و نوعی خوک خاکستری می باشد. روستای چی چی نی کوتی علاوه بر گونه های جانوری متنوع، دارای گونه های گیاهی غنی و پر خاصیتی نیز می باشد که از برجسته ترین آنها می توان به نوعی تمشک وحشی که در پایان فصل بهار و آغاز فصل تابستان می روید، اشاره کرد. نام عجیب روستای چی چی نی کوتی به معنای لانه گنجشک می باشد. تمامی فصول برای سفر به این منطقه مناسب است زیرا این روستا در هر فصل از زیبایی خاصی برخوردار است اما بهترین زمان برای طبیعت گردی در آن از اواسط فصل بهار تا اواسط فصل پاییز می باشد.

2- آستارا :

شهرستان آستارا از شهرستان‌های ساحلی استان گیلان در بخش شمالی کشورمان ایران است. آستارا در قلب تالش، بین رشته‌کوه‌های سر به فلک‌کشیده و دریای خزر در شمال استان گیلان جای گرفته است. جمعیت غالب مردم این شهرستان به ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند. گرچه در مناطق کوهپایه‌ای شهرستان نظیر عنبران محله مردمان به زبان تالشی از شاخه زبان‌های ایرانی صحبت می‌نمایند. شهرستان مرزی بندر آستارا با کشور جمهوری آذربایجان همسایه‌ است. شغل اکثر مردم آستارا صادرات یا واردات کالا از جمهوری آذربایجان و کشاورزی است. همچنین این شهرستان همه ساله به خصوص در فصل‌های بهار و تابستان میزبان گردشگران بسیاری است که از شهرهای مختلف ایران و کشورهای قفقاز به این شهر مسافرت می‌کنند. وجود بازارچه ساحلی، پاساژهای متعدد نیز باعث رونق وضعیت اقتصادی این شهرستان شده‌است.

جاذبه های گردشگری شهرستان آستارا 

- گردنه حیران :

جاده ای تماشایی که شهر اردبیل و آستارا را به یک دیگر وصل می کند که 35 کیلومتر از آن از شهر آستارا تا شهر مین اردبیل این جاده را به بهشتی زمینی تبدیل می شود. در هر فصل از سال که گذرتان به این جاده بیوفتد جلوه بی نظیری را از آن خواهید دید. البته لازم به ذکر است زمستان های پر خطری در این جاده پشت سر گذاشته می شود. از دیگر جاذبه های در مسیر می توان به دهکده گردشگری حیران، پارک ملی هیرکان، روستای مشند و جنگل فندقلو اشاره کرد.


گردنه حیران


- آبشار لاتون :

این آبشار در فاصله 15 کیلومتری جنوبی شهرستان آستارا، شهر لوندویل روستای کوته کومه جای گرفته‌است. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون 105 متر است که به لحاظ بلندا، مرتفع‌ترین آبشار گیلان و ایران به حساب می‌آید. علاوه بر آبشار اصلی، آبشاری دیگر در 10 متری آن قرار دارد که 65 متر ارتفاع دارد و سرریز آب آن نسبت به آبشار اصلی بیشتر و پر عرض تر است. در بالا دست آبشار بزرگ لاتون، سه حوض بزرگ طبیعی با سه آبشار 10 متری وجود دارد که از زیبایی‌های بی‌نظیر و منحصربه ‌فرد منطقه لاتون است. آب این آبشار از دامنه های شرقی بلندترین کوه منطقه آستارا یعنی همان کوه اسپیناس 2105 متر ارتفاع سرچشمه می گیرد و در مسیر از 3 حوض بزرگ طبیعی با 3 آبشار 10 متری عبور می کند و پس از سر ریز شدن آبشار به رودخانه لوندیل که 17 کیلومتر ادامه دارد می ریزد سپس این رودخانه نیز با شیب تندی از کوته کومه و لونیل عبور می کند و به دریای خزر می ریزد. آب گرم کوته کومه، پیاده روی در مسیر بی نظیر آبشار لاتون، روستا کوچک و متروکه آسیو واشون که تعداد بسیار کمی در آن زندگی می کنند آنقدر کم که میتوان گفت تقریبا خالی از سکنه است، قلعه لاتون از دیگر جاذبه هایی است که در نزدیکی آبشار وجود دارد.

- پناهگاه حیات وحش لوندویل :

این پناهگاه در سال 1352 به عنوان منطقه ای محافظت شده اعلام شد سمورآبی، گوركن، فوك دريای خزر و شغال از پستانداران منطقه و قوی گنگ، قوی فريادكش، ‌فيلوش، ‌اردك سياه كاكل، ‌اردك چشم طلايي ، باكلان كوچك و بزرگ، عقابها ،‌ كاكائيها،‌ پرستوهاي دريايی، آبچليكها،‌ حواصيلها، ‌سهره‌ها ، ‌چرخ ريسكها، گيلانشاه خالدار، ‌پري شاهرخ، درنا و قرقاول از جمله پرندگانی است که در این منطقه یافت می شود. این منطقه دارای طولی نزدیک به 15 كيلومتر و عرض تقریبی 500 متر مي باشد.


حیات وحش لوندیول


- کوه اسپیناس :

در 17 کیلومتری قسمت شرقی شهر لوندویل کوه اسپیناس قرار گرفته که بلند ترین کوه در محدوده شهرستان آستارا محسوب می شود. این کوه با ارتفاع حدودا 2015 متر از سطح دریا در پشت تالاب استیل قرار گرفته، اقلیم شهرستان آستارا معتدل و مرطوب است و در فصل بهار آب و هوایی خنک و دلپذیر دارد. همین مسئله باعث شده است این شهرستان به یکی از مناطق توریستی ایران تبدیل شود. دامنه قله اسپیناس در بهار رخت نوی سبز رنگ خود را تن می‌کند و در مسیر رسیدن به قله، قطرات ریز باران با نوازش صورت گردشگران به استقبال آن‌ها می‌آیند. به نزدیکی قله اسپیناس که برسید چشم‌اندازی فوق‌العاده زیبا و رویایی را پیش روی خود می‌بینید و ابرهای کوچک و بزرگ به آرامی از مقابلتان عبور می‌کنند. آرامشی وصف ناپذیر در این منطقه حکم فرماست که هر گردشگری را مسحور خود می‌کند. جالب است بدانید که آبشار بلند و معروف شهرستان آستارا به نام آبشار لاتون (با ارتفاع 105 متر) که در روستای کوته کومه لوندویل قرار دارد، از دامنه‌های کوه اسپیناس سرچشمه می‌گیرد.

- پارک جنگلی بی بی یانلو :

از دیگر جاذبه های طبیعی و بکر این منطقه می توان به پارک جنگلی بی بی یانلو در 35 کیلومتری شهرستان آستارا اشاره کرد. گونه های گیاهی که در این پارک خواهید دید شامل بلوط، توسکا، لرگ، گردو، فندوق، گیلاس وحشی، شیردار، خرمندی، شب خسب، لیلکی، ممرز، انجیلی و بارانک می شود. آلاچیق، مکان مناسب برای اقامتگاه های یک روزه کوتاه از جمله امکاناتی است که در این پارک برای گردشگران در نظر گرفته شده است. 

- تالاب استیل :

نزدیک به 7 کیلومتری شهر آستارا که در زبان محلی به آن هستل ( آبگیر ) می گویند این تالاب دارای وسعتی در حدود ۱۴۰ هکتار و آب آن از طریق بارش باران تامین می شود همچنین اهالی منطقه بر این باورند که بخشی از آب این تالاب از طریق چشمه ای که در بستر تالاب وجود دارد تامین می شود. در اطراف این تالاب جنگل، کوهستان و مزرعه های کشاورزی زیبایی وجود دارد که جذابیت این تالاب را صد چندان کرده است. درون آب تالاب استیل ماهی ها گوناگونی نظیر کپور و اردک ماهی زیست کرده و همچنین در آطراف آن حیواناتی مانند موش مردابی، انواع مار و لاکپشت زندگی می کنند. در مجموع وجود 80 گونه پوشش گیاهی و جانوری به این تالاب زیبایی و ارزش بالایی بخشیده بویژه اینکه برخی از گونه های جانوری موجود در این منطقه در دسته حیوانات در حال انقراض قرار گرفته اند. حیواناتی مانند موش مردابی، لاک پشت و انواع مار از جمله حیواناتی هستند که در این منطقه به چشم می خورند. اگر می خواهید بهترین منظره ها را در سفر به این تالاب نظاره گر شوید، بهتر است فصل بهار و تابستان را برای این سفر انتخاب کرده و علاوه بر بهره مندی از سرسبزی و زیبایی های بی نظیر این منطقه از خنکای هوای آن نیز برخوردار شوید. 


تالاب استیل


 3- رشت :

یکی از شهرستان مهم استان گیلان که مرکز این استان نیز می باشد کلان شهر رشت است. شهر رشت بزرگترین و پرجمعیت‌ ترین شهر شمال ایران در بین سه استان حاشیه‌ای دریای خزر (مازندران، گیلان، گلستان) محسوب می‌شود که هر ساله به سبب وجود جنگل های شمال و دریای خزر تعداد بسیاری از گردشگران را در خود جای می دهد. آب و هوای این منطقه معتدل و در بعضی مواقع مه آلود است. شهرستان رشت جاذبه های بسیاری را در خود گنجانده که در ادامه با برخی از برترین های آن آشنا خواهیم شد.

جاذبه های گردشگری شهرستان رشت

- خانه میرزا کوچک خان جنگلی :

در سفر به شهر رشت، بی شک اولین انتخاب شما برای بازدید از یکی جاذبه های تاریخی این شهر می تواند خانه میرزا کوچک خان جنگلی، مبارز نامدار گیلانی باشد. حدود 85 سال این خانه بلا استفاده و خالی از سکنه بود و بی اهمیتی به آن سبب شده بود که به مخروبه ای نیمه ویران تبدیل شود تا اینکه در سال 1382 با استناد به تصاویر و عکس های بدست آمده، توسط کمک های مردمی به شکل اولیه بازسازی شده و پس از آن به عنوان موزه مورد بازدید عموم قرار گرفت. این موزه همه روزه از ساعت 8 صبح الی 13 پذیرای گردشگران استان گیلان می باشد.

- چشمه آب شور لاکان :

در قسمت شرقی روستای آقادانا پیر در مسیر رشت به لاکان جنگل انبوه بسیار زیبایی وجود دارد که چشمه آب شور لاکان را در دل خود گنجانده است. آب این چشمه پس از خارج شدن از دل زمین به حوضچه ای باتلاقی می ریزد که دیواره های آن با رسوبات آهکی پوشیده شده است. دلیل نامگذاری این دریاچه وجود نمک بسیار فراوان در آن بوده که سبب شوری آن شده است. افراد محلی احترام خاصی برای این دریاچه قائل هستند و در فصل گرما برای رفع مریضی های پوستی در آن حمام می کنند.

- پل خشتی لوشان :

در 93 کیلومتری از شهر رشت و در جنوبی ترین بخش استان گیلان، شهری با نام لوشان قرار دارد که رودی بنام رودخانه شاهرود، یکی از انشعابات سپید رود از وسط آن می گذرد. بر روی این رودخانه پل قدیمی قرار گرفته که 100 متر طول داشته و 7 پایه خشتی عرش هفت متری آن را استوار کرده اند. در دو طرف مسیر عبور عابر این پل، جان پناه وجود دارد و همچنین کف پل با قلوه سنگ فرش شده است.

- بازار روز رشت :

یکی از جذابیت های معروف شهر رشت بازار بزرگ و قدیمی آن است. این بازار با مساحتی بالغ بر ۲۴ هکتار در بافت قدیمی و مرکزی این شهر قرار دارد و مرکز کلیه فعالیت ‌های بازرگانی استان گیلان به حساب می ‌آید. معماری کاروانسراها و طاقی ‌های موجود در بازار رشت یکی از جاذبه ‌های مهم گردشگری این بازار است. این کاروانسراها در دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی به عنوان کانون‌ های بازرگانی رشت ساخته شدند. در گوشه کنار بازار رشت می توان جلوه های گوناگونی از زیبایی های فرهنگ فولکلور استان گیلان را یافت که به نوبه خود بسیار زیبا و جذاب است از این رو بازار رشت زیبا، دوست داشتنی و نوستالژیک بوده به خصوص برای خود رشتی ها، بعد از گذشت سالها بازار سنتی رشت و اهالی آن که به اصطلاح بازار مج خوانده می شود، همچنان با همان شاخصه های گذشته به کار و کسب می پردازند و در یک کلام از هر نظر بازار رشت همان بازار سال های دور بوده و مدرنیسم چندان روی سنت های آن تاثیر نگذاشته است. 


بازار روز رشت


- مرداب عینک :

در بخش غربی جاده رشت به فومن در بلوار شهید افتخاری واقع گردیده. تالاب عینک یک آبگیر طبیعی به طول 2630 متر و عرض 120 متر می باشد. این استخر از میدان شهدای گمنام تا فلکه یخ سازی امتداد دارد و روبروی آن در ضلع شرقی جاده جنگلی وجود داشته که داخل آن یخجال طبیعی قدیمی شهر باران واقع شده و در داخل آن چشمه ای به نام آب چشمه چمارسرا که آب نوشیدنی دارد و مردم از آن استفاده می کنند، وجود دارد.

پارک جنگلی سراوان :

یکی از زیبا ترین مناطق در 17 کیلومتری رشت پارک جنگلی سراوان است که بیشتر این محبوبیت را مدیون مردابی سبز رنگ و زیبا در دلش می باشد. قایق سواری، سرو یک وعده غذایی در جوار رودخانه آن، پینت بال، موتور چهارچرخ و طبیعت گردی از جمله تفریحاتی است که دراین پارک انتظار شما را می کشد.

موزه میراث روستایی گیلان: یکی از جاذبه هایی که به طور حتم در سفر به گیلان باید ببینید موزه میراث روستایی گیلان در پارک جنگلی سراوان می باشد. این موزه با مساحت حدود 260 سبب آشنایی شما با خانه های روستایی گیلان، ابزار زندگی مردم گیلان، پوشاک، مراسمات، صنایع دستی و در کل فرهنگ مردم این منطقه می شود. این موزه که اولین اکوموزه ایران است در سال 1384 فعالیت خود را آغاز کرد و تا به امروز تاکنون 35 بنای موزه نیز در فهرست آثار ملی کشور قرار گرفته اند. عکاسی با لباس های محلی، قدم زدن در بازار صنایع دستی و چشیدن طعم خوراکی های خوشمزه گیلانی از جمله تفریحاتی است که در این موزه برای شما وجود خواهد داشت. 

4- فومن :

در سراسر ایران، فومن را با باغ ها، شالیزارها، مجسمه ها، درختان چنار و مناظر زیبای طبیعی می شناسند. سرزمینی تاریخی که باستان شناسان آن را در گروه قدیمی ترین مناطق شمالی کشور معرفی کرده و پیشینه ای 2500 تا 3000 سال را برای این سرزمین زیبا و سرسبز، تخمین زده اند. امروزه این شهرستان با بهره مندی از آب وهوایی معتدل و مطبوع، خوراکی های لذیذ و خوشمزه ی بومی، سوغات و صنایع دستی محلی، دیدنی ها و چشم اندازهای طبیعی و نیز آثار تاریخی بازمانده از دوران باستان، به یکی از پرطرفدارترین مناطق گردشگری در کشور تبدیل شده است که سالانه، پذیرای جمع زیادی از توریست ها و گردشگران از سراسر ایران و جهان است.


فومن


برجسته ترین جاذبه های دیدنی شهرستان فومن 

قلعه رودخان :

در 20 کیلومتری شهرستان فومن، بنایی تاریخی وجود دارد که گروهی از باستان‌شناسان، قدمت آن را در دوران حکومت ساسانیان تخمین زده‌اند. وجه تسمیه این اثر تاریخی، به علت قرارگیری و احداث آن در کنار رود است که در گذشته به «دژ روگان» شهرت داشته و با گذشت زمان به «قلعه‌ رودخان فومن» تغییر نام داده است. این عمارت کهن در بین مردم به نام‌های دیگری مانند «دژ روخان»، «قلعه‌ی حسامی»، «قله رخون»، «قلعه‌ی هزارپله» و «دژ روگان» نیز شناخته می‌شود. این دژ قدیمی از بخش‌های مختلفی از جمله دو ارگ و قورخانه، تشکیل شده است. ارگ محل سکونت حاکم وقت و خانواده‌ی وی احداث شده و قورخانه نیز برای سکونت و انجام کارهای نظامی سربازان مورد استفاده قرار می‌گرفت. قلعه رودخان یکی از جاذبه های پر طرفدار و محبوب در استان گیلان است که هر ساله میزبان تعداد بسیار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی می باشد.

- روستای فوشه :

از دیگر اماکن دیدنی استان گیلان روستای فوشه در شهرستان فومن است. این روستای زیبا از غرب، جنوب و جنوب غربی به مناطق کوهستانی، ارتفاعات و جنگل‌های زیبا با چشم‌اندازهای فوق‌العاده و قرارگیری آن در دامن کوه و جنگل، از ویژگی‌های ناب و دوست‌داشتنی این منطقه از شمال کشور برای بازدید و مسافرت محسوب می‌شود که سالانه میزبان علاقه‌مندان بسیاری به طبیعت و ایرانگردی است. همچنین پوشش گیاهی متنوع و حضور درختانی همچون توسکا، افرا، لرگ، راش، خرمندی و راش طبیعی زیبا با آرامش و سرسبزی منحصربه‌فردی را برای ساکنین و بازدیدکنندگان از این منطقه، به ارمغان آورده است.

یکی از جذاب ترین مکان های دیدنی روستای فوشه غار خون فوشه در بخش جنوب غربی این آبادی می باشد. این غار به دلیل قرار گرفتن در منطقه جنگلی خون نام گرفته است که در زبان محلی های منطقه ای است که چشمه از آن جاری می شود.

- چشمه آب معدنی علی زاخونی و زمزمه

چشمه‌ی علی‌زاخونی، یکی از پدیده‌های زیبا و ارزشمند طبیعی است که نوشیدن آب آن به دلیل بهره‌مندی از بیکربنات، برای درمان بسیاری از بیماری‌ها از جمله مشکلات گوارشی، مفید است. چشمه‌ی زمزمه نیز از دیگر موهبت‌های الهی واقع در منطقه‌ی ماسوله از توابع شهرستان فومن است که به رنگ نارنجی است. جالب است بدانید که این چشمه به دلیل نزدیکی با معدن آهن، دارای طعم تلخ و نامطلوبی است، اما ساکنین محلی به دلیل فواید درمانی آب این چشمه، آن را با مقداری شکر مخلوط کرده و برای بهبود بیماری‌های ریوی و گوارشی از آن استفاده می‌کنند.

- روستای ماسوله :

یکی از جاذبه های محبوب گردشگران ایرانی و خارجی در استان گیلان روستای تاریخی ماسوله در 35 کیلومتری شهرستان فومن می باشد. به دلیل اهمیت این روستا از لحاظ تاریخی نام ان در سال 1385 در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. رودخانه پر آب و زیبای ماسوله، معماری جذاب پلکانی آن، بازار زیبا و رنگارنگ سنتی در دل روستا، موزه مردم شناسی، آبشار کوشم، پرک جنگلی ماسوله، آبشار لار چشمه، ییلاق کوربار ماسوله و قله شاه معلم مجموعه جذابیت های سفر به روستای ماسوله است که می توانید از آن دیدن کنید.

ماسال :

از دیگر مناطق جذاب در 20 کیلومتری شهرستان فومن می توان به شهری کوچک با طبیعتی بی نظیر به نام ماسال اشاره کرد. این شهر دومین شهر مرتفع گیلان ( رودبار مرتفع ترین شهر استان گیلان ) است. این شهر کوچک دارای دو بخش مرکزی و شاندرمن می باشد. ییلاق های بی نظیر ماسال ( ییلاق تلارگاه، ییلاق خندیله پشت، ییلاق بیلگاه دول، ییلاق مارجونه، ییلاق ایسپی دشت، ییلاق رشته پشت، ییلاق مولومه بند، ییلاق شنبه راه، ییلاق واشیار، ییلاق سی فی، ییلاق نمنه پشت و ییلاق سوچاله، ییلاق اولسبلنگاه )، آبشار رامینه، دیوار سنگی اسب ریسه و آرامگاه سردار جنگل مجموعه اماکن دیدنی و فوق العاده این شهر می باشد.


ماسال


- گسکره :

می توان گفت این روستا یکی از قدیمی ترین روستاهای استان گیلان است که در حدود 9 کیلومتری روستای ماسوله شهرستان فومن قرار گرفته است. این روستا در گذشته محل اقامت سربازان میرزا کوچک خان جنگلی بوده یکی از مناطق بی نظیر این روستا ییلاق گردَسواَ در نزدیکی ییلاقات دیلمان و ماسال از بهترین مناظر استان گیلان به شمار می رود.

5- بندر انزلی :

یکی از مهم ترین شهر های استان گیلان از نظر اقتصادی و گردشگری بندر انزلی است که پس از رشت دومین شهر پر جمعیت گیلک نشین جهان است. آب و هوای این منطقه مرطوب و میزان بارندگی سالیانه آن بسیار بالا است. نام انزلی به پیشینه تاریخی اش در بیشتر شهرهای اروپایی شناخته شده‌است و به لحاظ وجود گمرک و ارتباط تجاری از زمان‌های دور نزد تجار ایرانی و خارجی به دروازه اروپا شهرت یافته بود و اهالی این شهر به واسطه بندری بودن، بسیار زودتر از سایر نقاط ایران با دستاوردهای غرب آشنا شدند. 

جاذبه های گردشگری بندر انزلی

کلیسای مریم مقدس :

کلیسای مریم مقدس در استان گیلان و شهرستان انزلی واقع شده است. این کلیسا سومین کلیسای شهر و یکی از بناها و جاذبه های تاریخی آن به شمار می آید. تاریخ ساخت و قدمت بنای کلیسای مریم مقدس را به دوران قاجاریه نسبت می دهند. این کلیسا در سال 1885 با هزینه ی شخصی « آواک ملک الله وردیان » که از ارامنه ی شهر بود، بنا گردید. کلیسای مریم مقدس با ساختار مستطیل شکل و جهت شرقی – غربی ساخته شده است. دیواره های خارجی بنا دارای سیمان و دیواره های داخلی آن نیز دارای گچ می باشد. سقف زیبای کلیسا نیز بر روی چهار ستون قرار گرفته است. 

تالاب انزلی :

زیستگاهی که بر اثر ترکیب اکوسیستم خشکی و دریایی به وجود آید را تالاب می گویند. این تالاب به لاله های مردابی اش معروف است. گل لاله های مردابی از اواخر بهار تا اواخر تابستان میهمان تالاب انزلی هستند این نوع گیاه دارای گلبرگ های صورتی رنگ به همراه برگ های پهن سبز است که چشم اندازی خیره کننده را به این تالاب بخشیده است.

کشتی تفریحی میرزا کوچک خان: کشتی مسافرتی- تفریحی میرزا کوچک خان که در سال 1971 در ژاپن ساخته شده که امروزه یکی از اتاق های آن به همان سبک اتاق های ژاپنی قدیمی حفظ شده است. این کشتی دارای 5 طبقه، 74 متر طول، 12 متر عرض، 20 متر ارتفاع و 26 کابین درجه یک و دو، با گنجایش حدود 250 مسافر است. این کشتی می تواند بین استان های ساحلی و خارجی تردد کند و مرکز اقامتی آن در حد هتل 4 ستاره است. مهم ترین اهداف فعال کردن این کشتی ایجاد مسافرت های تفریحی دریایی بین شهرهای ساحلی گیلان و سایر استان های ساحلی شمال کشور و فراهم آوری زمینه سفرهای دریایی به کشورهای حاشیه خزر است. سرمایه گذار قسمت خصوصی این پروژه برای راه اندازی این کشتی مسافربری حدود 800 میلیون تومان هزینه کرده است.


تالاب انزلی

 

کاخ موزه نظامی :

یکی از بنا های زیبای تاریخی در دل بندر انزلی است که در گذشته به فردی روسی با نام خوشتیار تعلق داشت و به سبب علاقه ای که رضا خان به این بنا نشان داده بود آن را به رضا خان پهلوی هدیه کرد اما متاسفانه پس از مدتی بر اثر یک حادثه به طور کامل از بین رفت و در سال 1308 دستور ساخت این بنا از سوی رضا خان پهلوی صادر شد اتمام این بنا حدود دو سال به طول انجامید. این بنا دارای زیر بنایی 1174 متر مربع و ارتفاع 14 متر می باشد. این ساختمان در سال 1348 در اختیار نیروی دریایی گذاشته شد و در سال 1357 به موزه تبدیل گشت و پس از پیروزی جمهوری اسلامی برای مدتی بسته بود تا اینکه در سال 1364 از نو بازگشایی شد. انواع سلاح های گرم، سرد، سیر تکامل آن ها، تجهیزات ناوبری و غواصی قدیمی و اشیایی که بزرگان سایر کشورها به خاندان پهلوی هدیه کرده بودند در این موزه به نمایش در آمده است.  

پناهگاه حیات وحش سرخانکل :

پناهگاه حیات وحش سرخانکل در محدود تالاب بین المللی انزلی قرار دارد پناهگاه حیات وحش سرخانکل در غرب اسلکه واقع شده که از طرف شمال به کانال ماهروزه و از طرف جنوب به روستاهای هندخاله، سیاه درویشان و از طرف شرق به رودخانه هندخاله و از طرف غرب به رودخانه تازه بکنده محدود می باشد. منطقه مذکور پوشیده از آزولا، سه کوله خیز، لاله تالابی و نیزار می باشد که گونه غالب گیاهی آن را نی و لوئی تشکیل می دهد. همانطور که گفته شد تالاب سرخانکل (منطقه حفاظت شده سرخانکل) بخشی از مجموعه تالاب انزلی است که در بخش میانی آن واقع شده است و از آنجایی که نبض گردشگری تالاب در انتهای این منطقه می تپد خواه ناخواه سرخانکل به عنوان تنها مسیر رسیدن به نیلوفر های آبی است از این رو تعداد بالای قایق های مسافری به سرخانکل موجب آلودگی آن شده است.

6- لنگرود :

شهرستان لنگرود با وسعتی حدود 900 کیلومترمربع در ناحیه شرق گیلان قرار گرفته است و فاصله آن با مرکز استان گیلان حدود 60 کیلومتر است. لنگرود از شمال به دریای خزر، از جنوب و غرب به لاهیجان و از شرق به رودسر منتهی می‌گردد. لنگرود دارای قدمت تاریخی زیادی است و نام آن حدود 900 سال قبل (512 هجری قمری) در کتب تاریخی آمده است. بافت قومی مردم لنگرود گیلک و به زبان گیلکی با لهجه بیه پس تکلم می‌کنند. از نوشته‌های تاریخی چنین استنباط می‌شود که زمین‌های اطراف لنگرود باتلاقی بوده و ساخت و ساز را دچار مشکل می‌نموده اما به مرور زمان و توسعه تجارت در گیلان، لنگرود هم رونق یافته و در زمینه‌های کشاورزی خصوصاً کشت کنف از شهرهای مهم محسوب گردیده، همچنین در زمینه صنعت دارای صنایع فلزی از جمله تفنگ سازی (شکاری) بوده که به علت مرغوبیت و کیفيت، خریدران زیادی دارد. لنگرود دارای هشت محله به نام‌های فشکالی محله، سوتال محله، درب مسجد، کاسه‌گر محله، قصاب محله، گشته مردخال، انزلی محله و راه پشته است. یکی از سواحل زیبا و پر مخاطب گیلان با عناون ساحل چمخاله در 10 کیلومتری این شهرستان قرار گرفته است. وروردی اصلی ساختمان بیرونی به مهتابی معروف است سر در ورودی هلالی شکل و حاوی گچ بری ساده است طبقه بالایی این بنا دارای یک سالن پذیرایی و سه اتاق می باشد در جلوی هر اتاق ایوانی به عرض یک متر و طول 10 متر وجود دارد که به کمک چهار ستون چوبی سقف را استوار نگه داشته اند 

جاذبه های گردشگری شهرستان لنگرود

- خانه منجم باشی :

یکی از آثار تاریخی استان گیلان که مربوط به اوایل دوران قاجار می باشد در قسمت شرقی بازارچه شهر لنگرود بنا شده است. ساخت این بنا به دست حاج آقا بزرگ منجم باشی، میرزا عبد الباقی و میرزا مهدی خان منجم باشی انجام گرفته است. 

- دریاچه کومله :

دریاچه یا استخر طبیعی کومله در استان گیلان واقع است. این دریاچه از 3 آبگیر مجزا تشکیل شده است که طول بزرگترین آبگیر در حدود 1 کیلومتر و عرض آن 400 متر است. فاصله دریاچه تا سواحل دریای خزر و ساحل زیبای چمخاله در حدود 10 کیلومتر و تا ارتفاعات شمالی البرز و کوه پرش کوه در حدود 1 کیلومتر است. در نزدیکی دریاچه امکانات تفریحی از قبیل قایق سواری و رستوران تعبیه شده است. این دریاچه در جنوب روستای کومله واقع در 4 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان لنگرود قرار دارد. در اطراف دریاچه شالیزارهای کاشت برنج و مزارع چای بوفور به چشم میخورد. این دریاچه میزبان شماری از پرندگان کنار آبزی استان گیلان است که عموما برای زمستان گذرانی به این منطقه مهاجرت میکنند.

همواره با عبور از شهرستان لنگرود و با نگاه به آسمان تعدادی اگرت های کوچک و پرستو های دریایی مشاهدی می شود که از سمت دریا ( چمخاله ، تالاب امیر آباد ) به سمت جنوب لنگرود یعنی بخش کومله در حال پروازند. دریاچه از طریق کیلومتر 2 جاده لنگرود به رامسر، فرعی روستای کومله قابل دسترسی است. 

- بام لنگرود :

این تپه چشم انداز بسیار زیبایی نسبت به بخش کومله و لنگرود و روستاهای اطراف و باغات چای منطقه و حتی شهر شلمان و چمخاله دارد. اما گذشته از دید بسیار خوب، آب و هوا و سر سبزی این منطقه هم قابل توجه است. ورودی این بام بلند حدود 1 کیلومتر بعد از چهار راه کومله به طرف شهر اطاقورِ می‌باشد. جاده این چشم انداز زیبا، از میان باغات چای گذشته و به بلندترین ارتفاع قله می رسد. اگر چه مسافران و مهمانان این شهر اطلاعات زیادی در خصوص این منطقه دیدنی ندارند اما جالب اینجاست که این طبیعت زیبا تقریبا دست نخورده باقی مانده و یکی از جاذبه های گردشگری مهم لنگرود است.

- بازار ماهی فروشان :

بازار ماهی فروشان لنگرود یکی از مهم ترین بازارهای شهر است که به بازار اصلی هم راه دارد. ابتدای این بازار دو مجسمه سیمانی از ماهی قرار دارد که نشان دهنده هویت بازار می‌باشد. اگر قصد خرید ماهی تازه دارید باید بدانید که صبح تا ظهر وقت رفتن به بازار ماهی فروش ها و خرید است.


بازار ماهی فروشان


7- رودبار :

جنوبی ترین و بزرگترین شهرستان در این استان گیلان شهرستان رودبار می باشد جالب است که بدانید به دلیل وجود رودهای بسیار این نام را با معنای سرزمین رودها به آن اختصاص داده اند که به آن رودبار زیتون نیز می گویند و دلیل آن این است که این شهرستان اولین کشتگاه زیتون در کشور ایران بوده است. این شهرستان دارای آب و هوای مدیترانه ای است که دلیل با کیفیت و لذیذ بودن زیتون آن نیز در همین آب و هوا نهفته است. این شه یکی از تلخ ترین اتفاقاتی که این شهر در تاریخ خود ثبت کرده است زلزله رودبار به بزرگی 6/7 ریشتر در تاریخ 31 خرداد سال 1369 با حدود 40,000 کشته بود که از آن به عنوان مرگبار ترین حادثه طبیعی ایران یاد می شود.

برجسته ترین جاذبه های گردشگری شهرستان رودبار 

- چشمه آب گرم ماستخور :

این چشمه در 5 کیلومتری شهرستان رودبار که آب تنی در آن خواص درمانی بیماری های چشمی، رماتیسمی و استخوانی را به همراه دارد و در میان گردشگران ومحلی های شهرستان رودبار یکی از جاذبه های پر طرفدار محسوب می شود.

- دریاچه ویستان بره سر :

بهترین زمان بازدید از این جاذبه فصل بهار و تابستان است. این دریاچه با توجه به محل قرارگیری خود که در دل جنگل است زیستگاه بسیار مناسبی برای انواع پرندگان و آبزیان است و جالب است که بدانید دریاچه ویستان بر اثر زلزله به صورت خود به خود به وجود آمده است و فاقد رود دائمی است و از سرازیر شدن آب های سطحی و چشمه های زیر زمینی ایجاد شده است. وسعت دریاچه در کل دارای 4 هکتار است، 230 متر طول و عرض 100 متر می باشد.

غار یخی درفک :

سپیدرود، دریای خزر و آتشفشان درفک سه پدیده معروف جغرافیایی گیلان است. دهانه‌ی آتشفشان درفک بزرگترین دهانه‌ی آتشفشانی است که در ایران وجود دارد. نام درفک برای گیلانیان به همان اندازه آشنا است که دماوند برای مردمان فلات مرکزی یا سهند و سبلان برای ساکنان آذربایجان. این آتشفشان شگفت انگیز در 50 کیلومتری جنوب وجنوب شرقی رشت واقع شده است و حدود 2750 متر ارتفاع دارد و یکی از قلل مرتفع سلسله جبال البرز است. درفک دو غار معروف دارد: یکی غار یخی و دیگری غار آهکی به نام نوچاه غار یخی در تمام فصول سال پوشیده از لایه ضخیم یخ است. دهانه غار کوچک ولی شیب آن هول‌انگیز است. در حقیقت یک صفحه‌ی یخی صیقلی است که حدود 45 درجه تا عمق 120 متری ادامه دارد. غار دیگر غار استلاکتیکی نوچاه است که خیالات وهم‌انگیز مردم منطقه آنها را حیوانات منجمد شده می‌داند. با کمال تاسف این غار در فاجعه‌ی زمین‌لرزه 31 خرداد 1369 فرو ریخت و امروزه آثاری از آن به جا نمانده است.

جاذبه کمتر شناخته شده در رودبار

آبشار زیبای کلشتر:

گاهی اوقات نیز بهتر از سفر به شهر بزرگ شناخته شده دست بکشیم و سری هم طبیعت بکر و ناشناخته های سرزمینمان بزنیم. آبشار کلشتر در روستایی با همین نام واقع در 3 کیلومتری شهرستان رودبار قرار گرفته است. این آبشار با ارتفاعی حدود 20 متر در دل منطقه ای جنگلی و سرسبز منظره ای تماشایی را به وجود آورده است. ارتفاع بهترین زمان سفر به این منطقه از اوایل بهار تا اوایل پاییز است هرچند که این آشار در تمامی فصول دارای زیبایی منحصر به خودش است. مهم ترین سوغات این منطقه زیتون مرغوب است.

8- رودسر :

شهر زیبا و جذاب رودسر در استان گیلان جزو یکی از مناطق نادری است که مابین دریا و کوهستان قرار گرفته و روستاهایی جذاب در دل دشت،کوه و دریا را در خود جای داده است. شهری دیدنی رودسر در 88 کیلومتری شرق گیلان که به چهار بخش مرکزی، کلاچای، چابکسر و رحیم آباد تقسیم بندی می شود قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به دریا، از جنوب به رشته کوه های البرز، از شرق به استان مازندران و از غرب به لنگرود متصل می شود. این بخش از نظر ناهمواری به دوبخش کوهستانی و جلگه ای تقسیم شده که البته بخش قسمت اعظمش را بخش کوهستانی آن تشکیل می شود.

برجسته ترین جاذبه های شهرستان رودسر

جواهر دشت :

این منطقه که به عروس دشت ها معروف است از طبیعت فوق العاده ای برخوردار است. در 46 کیلومتری شهرستان رودسر و 26 کیلومتری سیاهکلرود، روستای زیبای جواهردشت با مساحت تقریبی 100 هکتار میان ابرها پنهان شده است. این روستا در ارتفاع 2000 متری از سطح دریا قرار دارد و در بخشِ شمالی بلندترین قله استان گیلان یعنی قله سُماموس جا قرار گرفته است. معمولا مردمی که در رودسر، چابکسر، سیاهکلرود و روستاهای اطراف جواهردشت زندگی می کنند در ماه های گرم سال که هوا گرم و شرجی است کوچ می کنند و در جواهردشت روزهای گرم تابستان را می گذرانند. بد نیست بدانید که وقتی هوا رو به سردی می رود این منطقه به خاطر بارش برف و باران شدید خالی از سکنه می شود. ساکنان روستا عقیده دارند که قدمت روستا حدود 400 سال است؛ اما طبق گفته برخی افراد با توجه به آثار پیدا شده در روستا و سبک معماری آن شکل‌گیری روستا به بعد از شکل گیری دیلمان و اِشکوَر یعنی حدود 200 الی300 سال پیش باز می گردد.

- روستای سرولات :

طبیعت بسیار دیدنی سرولات مجموعه ای کامل از تمامی زیبایی های طبیعی نظیر کوه، جنگل، دریا و رودخانه انتظار شما را می کشد. روستای زیبای سرولات از مکان‌های دیدنی است که در شهر رودسر قرار دارد. این روستا با چشم‌انداز دره و جنگل منظره‌ای تماشایی در برابر چشمان شما خلق می‌کند.


سرولات


- سجیران :

روستای سجیران از نواحی بکر شهر رودسر است. دشتی پرگل، غاری باستانی و آبشاری زیبا همگی تشکیل‌دهنده جلوه‌ای خاص از زیبایی‌های طبیعت‌اند. آبشار سجیران از به هم پیوستن چندین چشمه به وجود آمده است. صدای فرو ریختن آب از بالای صخره بسیار دلنشین و گوش‌نواز است. چشمه آب معدنی سجیران نیز یکی دیگر از مکان‌های گردشگری این محل است. آب این چشمه آبی گواراست و برای درمان سنگ کلیه مفید است.

رامدشت :

یکی از محبوب ترین جاذبه شهر های شمالی کشور ساحل دریای خزر است. ساحل زیبای رامدشت نیز یکی از همین سواحل شمالی است که ساحل ماسه ای یک دست زیبایی آن را دوچندان کرده است. رایج ترین تفریح این ساحل فوتبال ساحلی است که شور و هیجان خاصی را به آن بخشیده است.

9- تالش :

پس از شهر رشت پرجمعیت ترین شهر در قسمت غربی استان گیلان شهرستان تالش به مرکزیت هشتپر می باشد که در دو بستر مختلف کوهستانی و جلگه ای قرار گرفته است. رتبه نخست تولید ماهی های خاویاری در کشور به این شهرستان تعلق دارد که بخش اعظمی از آن به خارج از کشور صادر می شود.

جاذبه های برتر شهرستان تالش

پارک جگلی سیاه داران :

در بخش غربی شهرستان تالش پارک جنگلی سیاه داران در روستایی با همین نام قرار گرفته است و چهره ای فوق العاده از طبیعت شهر تالش را در معرض نمایش گردشگران گذاشته است. در گذشته به دلیل ازدیاد درختان بلوطی که در این منطقه وجود داشت بازدید از آن امکان پذیر نبود تا اینکه راهی برای بازدید از این ناحیه توسط شهرداری شهرستان تالش ساخته شد. یکی از تفریحات محبوب جنگل سیاه داران سورتمه سواری در میان دل جنگل و تماشای منظره زیبا و حیوانات بومی این پارک ( آهو و گوزن مارال قرمز ) می باشد. 

پارک جنگلی گیسوم :

این پارک تونلی زیبا و سبز رنگ از زیبایی های طبیعت است که در انتهای آن شاهد ساحل زیبا گیسوم به همراه مرغان دریایی اش خواهید بود. دلیل محبوبیت این پارک جاده رویایی آن است که هر لحظه آرزو می کنید تمام نشود. نام این پارک از روستایی در همان حوالی با عنوان گیسوم برداشته شده است. هر خوشگذارانی که بخواهید از پاراگلایدر و آفرود گرفته تا شکم گردی و بازارچه های خرید در این پارک پیدا خواهد شد.


پارک جنگلی گیسوم


- آبشار ورزان :

آبشار ورزان در فاصله حدود 30 کیلومتری قسمت شمال غربی شهرستان تالش در روستای ورزان ( 4 کیلومتری شهرک سوباتان ) قرار گرفته است که از صخره های بزرگ سرازیر است و به رودخانه سوباتان می ریزد. کوه های بلند و صخه ای که این آبشار را احاطه کرده اند، دشت های سرسبز و رنگی شقایق و آلاله مجموعه زیبایی های هستند که چشم اندازی تماشایی به این منطقه بخشیده اند. اگر می خواهید اوج زیبایی این آبشار را ببینید توصیه می کنیم در فصل بهار برای بازدید از این منطقه اقدام کنید. 

غار سوباتان :

این غار در ضلع شمال شرقی منطقه بکر و سرسبز سوباتان واقع شده است که به نام گنج‌خانه نیز معروف است. برای دسترسی به این غار راهنما لازم است، پیاده ‌روی کوتاه 15 دقیقه‌ای از روستا لازم است، مسیری به رنگ سبز که با شقایق‌ها رنگ‌آمیزی شده بود و هوایی بی‌نظیر که همه را از خود بی‌خود می‌کند. غار گنج‌خانه بین صخره‌هایی به ارتفاع 5 تا 15 متر پنهان بوده و عرض این دیواره صخره‌ای بیش از 200 متر است. پس از ورود به غار و صعود تنوره‌ای به دهانه غار می‌رسیم، شکافی به عرض حدود 30 سانتی‌متر مانع از ورود به غار می‌شود. دهانه غار سوباتان باریک است و برای طبیعت ‌گردی مناسب نیست گویا این غار به طور کامل گشایش نشده و مکان مناسبی برای غارنوردان است.

جاذبه کمتر شناخته شده در شهرستان تالش:

ییلاق سوباتان :

یکی از زیباترین بخش های استان گیلان در نزدیک به 40 کیلومتری شهرستان تالش با نام سوباتان قرار گرفته است که به دلیل صعب العبور بودن مسیر دسترسی به آن تا حدودی کمتر مورد توجه گردشگران قرار می گیرد. خانه های چوبی روستا، تماشای اسب های وحشی، پارک جنگلی آلچاق، آبشار ورزان، قلعه سلسال، قوری دره ( گورستان 7 هزارساله ) و دریاچه نئور از جمله جذابیت هایی است که در این منطقه انتظار شمارا می کشد. بهترین زمان سفر به منطقه ییلاقی سوباتان از اوایل خرداد ماه در این صورت شانس آن را خواهید داشت از تماشای دشت های شقایق بی نظیر این منطقه نیز لذت ببرید.


ییلاق سوباتان


10- رضوانشهر :

یکی از شهر های زیبا و معتدل استان گیلان شهرستان رضوانشهر در 60 کیلومتری کلان شهر رشت است که یکی از شهرهای تاریخی این استا محسوب می شود. نام این شهر در گذشته رزونده بوده که به مرور زمان به رضوان ده و پس از آن به رضوانشهر تغییر یافته است. تا سال 1300 توجه چندانی به این شهر نمی شد و رونق در آن به چشم نمی خورد و از سال 1315 به بعد رفته رفته آبادانی به این شهر روی آورد. این شهرستان از دو قسمت کوهستانی و جلگه ای تشکیل شده است که بین دریای خزر و کوه های سرسبز تالش قرار گرفته است.

برخی از برجسته ترین جاذبه های رضوانشهر

- پل تاریخی شفارود :

یکی از بناهای تاریخی شهرستان رضوانشهر پل شفارود در کنار جاده رضوانشهر به تالش است که دارای سبک معماری خاص و منحصر به فردی است. مصالح به کار برده شده در ساخت این پل آجر و ساروج است که سبب شده تا به امروز بر رودخانه شفارود استوار باشد. 

-روستای ارده: در میان دل دره ای سبز یکی از بلندترین روستاهای استان گیلان با نام روستای ارده قرار گرفته است که تلفیق رنگ آبی دریا و کوه های سرسبز توابع تالش نمایی بسیار تماشایی به آن بخشیده است. آب و هوای این منطقه بسیار دلچسب و خنک است به همین سبب یکی از عالی ترین مقاصد سفر برای روزهای گرم تابستان محسوب می شود.

- مسجد اسپیه مزگت :

از دیگر جاذبه های تاریخی شهرستان رضوانشهر استان گیلان مسجد اسپیه مزگت است که در اصل آثاری به جای مانده از پادشاهان ساسانی است. که پس از اسلام به مسجدی بدون محراب تبدیل گشت. مسجد " اسپیه مزگت " تا سال ها توسط درختی کهن سال و بزرگ پوشیده شده بود تا اینکه با قطع درخت توانستند آن را نمایان کنند اما متاسفانه امروزه ه دلیل عدم رسیدگی به آن درحال تخریب است.

11- شفت :

یکی از شهرستان های بکر با طبیعت بسیار زیبا در استان گیلان شهرستان جلگه ای شفت می باشد این شهرستان، روستا و دهستان های زیبایی نظیر دهستان جیرده، دهستان ملاسرا، دهستان نصیر محله و دهستان چوپر را در خود جای داده است.

برخی از جاذبه های برتر شهرستان شفت

- غار لاس پشت :

شفت روستایی‌ترین شهرستان استان گیلان است، شهرستانی که دور تا دورش را روستاها فرا گرفته‌ است، جنگل و کوه از یک طرف و شالیزارهای برنج و باغات چای از سوی دیگر، هر یک از روستاهای شفت را زیبا کرده است. جاذبه های دیدنی بسیاری در این شهرستان وجود دارد یکی از این جاذبه ها غار تاریخی لاس پشت لپوندان است. غار لاس پشت که یکی از بکرترین غارهای این منطقه است در لپوندان شفت می باشد. لاس در گویش محلی به معنای سنگ و صخره می باشد.

- امام زاده ابراهیم :

با پیمودن مسیر جلگه‌ای زیبا با شالیزارها، خانه‌ها، رودخانه‌ها و کوهپایه‌های جنگلی به روستای امامزاده ابراهیم خواهید رسید که امام زاده ابراهیم در ارتفاع چند متری از جاذبه های پر طرفدارآن به شمار می آید این مکان زیارتی مربوط به امام زاده ای از نسل موسی کاظم (ع) می باشد که یکی از اماکن مهم و مقدس استان گیلان است و به " ابوالفضل گیلان " شهرت دارد.

12- املش:

شهرستان املش که از آن به عنوان قطب گردشگری استان گیلان نیز یاد می شود مجموعه ای کامل از جاذبه های طبیعی و تاریخی را در خود جای داده است. بنا به تحقیق از آثاری که در این منطقه کشف شده است تاریخ شناسنان قدمت این شهرستان را مربوط به حدود 9 قرن پیش از میلاد تخمین زده اند.

جاذبه های گردشگری شهرستان املش

- تالاب زربیجار :

یکی از تالاب های بی نظیر استان گیلان تالاب زربیجار در شهرستان املش می باشد که وجود آن مزایایی چون کمک به صنعت کشاورزی این منطقه هم چنین یک زیستگاه طبیعی برای حیوانات به دنبال دارد. گنجایش این تالاب به صورت کلی 25.000 متر مکعب است و نیلوفر های آبی سطح تالاب به همراه گیاهان مردابی زیبای آن جذابیت تالاب زربیجا را صد چندان کرده است.


تالاب زربیجار


- شاه نشین گورج :

قلعه شاه نشین گورج ” از دیگر جاذبه های تاریخی املش است که مربوط به دوران های پس از اسلام است، این اثر در بخش رانکوه روستای گورج بر روی کوهی به ارتفاع 1600 متر واقع شده است، در ساخت این قلعه از تخته سنگ های طبیعی و گل آهک که بسیار مقاوم است استفاد شده، از کاوش های مختلف مشخص شده است که این بنا در گذشته نظامی و مسکونی بوده که متاسفانه امروزه به دلیل حفاری های غیر مجاز، بسیاری از بخش های این قلعه تخریب شده است. قلعه شاه نشین گورج در تاریخ دوم آبان ماه سال 1382 با شماره 10653 به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

- جنگل هلو دشت :

این پارک جنگلی به سبب موقعیت جغرافیایی ویژه ای که دارد دارای چشم اندازی زیبا خیره کننده و جذاب است. این پارک در 12 کیلومتری منطقه ییلاقی بلوردکان در محدوده شهرستان املش واقع شده است. این منطقه دارای وسعت 435 هکتار و بخش وسیعی با مشخصات ارتفاعات ییلاقی می باشد که در بخش های جنوبی، غربی و شرقی به ارتفاعات سر به فلک کشیده و جنگل های سرسبز انبوه و ناحیه شبه جنگلی و از جهت شمال ازطریق یک رشته جاده ماشین رو به طول۲۴کیلومتر به زون جنگلی وبافت روستایی مناطق آغوزچال-بلوردکان-پلدره و…و سرانجام به املش ختم می شود.

-جنگل بلوردکان :

یکی از جاذبه های طبیعی اطراف املش روستای بلوردکان از توابع دهستان لات لیل، بخش اتاقور شهرستان لنگرود بوده و در 12 کیلومتری جنوب غربی شهر املش واقع شده است . این منطقه دارای طبیعتی جنگلی با چشم اندازی غیر قابل وصف بوده و رودخانه زیبایی هم از دل آن عبور می کند. بر روی رودخانه پل قدیمی وجود دارد که بر سر یکی از مسیرهای راه شاه عباسی که از املش به قزوین کشیده شده بود قرار گرفته است ، این راه کاروان رو و پر رفت و آمد املش را به نقاطی همچون کهلستان ، لات لیل، گرسک ، بلوردکان، هلودشت، میان لنگه، اسماعیل آباد و در نهایت قزوین متصل می کرده است.


جنگل بلوردکان


- خانه سمیعی صوفی :

این بنا در وسط شهر املش واقع شده است. دیوارهای بنا آجری ست و حیاطش پر از درخت است. عمارت عبدالعلی خان صوفی با قدمتی نزدیک به دو قرن که از آثار ثبت شده میراث فرهنگی می باشد و تاکنون 5 نسل را به خود دیده است.معماری بناهای قدیمی معمولا دارای یک اندرونی و یک سردر بوده اند که این بنا نیز از این قاعده مستثنی نیست، در اندرونی که اهل و عیال زندگی می کردند و سر در این خانه محل دیدار همه سران نظامی و خانواده های بزرگ بوده است، بیشتر برای ملاقات های میرزا یحیی خان صوفی که حاکم اینجا بوده مورد استفاده قرار می گرفته.

- آبشار سیاه تاش :

از دیگر جاذبه های دیدنی شهرستان املش آبشار سیاه تاش با ارتفاع 50 متر در دل طبیعت زیبای این منطقه می باشد. هرساله در فصل های بهار و تابستان میزبان تعداد بسیاری از گردشگران این منطقه می باشد. 

13- صومعه سرا :

از دیگر شهرستان های بکر که تالاب های بسیای را در خود جای داده در استان گیلان شهرستان صومعه سرا در 12 کیلومتری شهرستان فومن می باشد. باید بگوییم اگر قصد شنا در دریای خزر را دارید برای سفر به این شهرستان برنامه ریزی نکنید زیرا فاصله دریا تا این شهر بسیار زیاد است.

- منطقه کوهستانی تنیان: یکی دیگر از مناطق بی نظیر استان گیلان در شهرستان صومعه سرا منطقه زیبا و کوهستانی تنیان می باشد این ناحیه واقع در بخش میرزا کوچک یا گوراب زرمیخ صومعه سرا از نقاط زیبای طبیعی استان گیلان به شمار می رود که به دلیل طبیعت زیبا، دل انگیز و نشاط آور منحصر به فرد و از جاذبه های طبیعی این شهرستان است که مسافران می توانند لحظاتی را در دل این طبیعت بکر و دست نخورده این منطقه بگذرانند. نزدیکترین راه دسترسی به این مناطق جنگلی و کوهستانی از طریق شهر گوراب زرمیخ واقع در جنوب غربی شهرستان صومعه سرا است.


 صومعه سرا


جاذبه های گردشگری شهرستان صومعه سرا

- هفت دغنان :

یکی دیگر از مناطق تاریخی واقع در صومعه‌ سرا شهر تاریخی” هفت دغنان ” (گسکرات) در قلب جنگل های گسکرات می باشد که هم اکنون باستان شناسان کشور در حال کاوش در آن می باشند، این شهر تاریخی با یک هزار سال قدمت نمادی از تمدن و تاریخ کهن استان گیلان است این شهر قدیمی و تاریخی در منطقه “گسکر” شهرستان صومعه سرا قرار دارد که در گذشته مرکز حکومت گسکرات بوده است .

- بقعه ها :

علاوه بر این جاذبه های طبیعی ، شهرستان صومعه سرا از جمله مناطقی است که بیشترین بارگاه متبرکه و امام زاده ها را در خود دارد، از جمله این بقعه ها میتوان به ” آقا سید جعفر” ، ” آقا سید مهدی ” امامزاده ” سلمان” و “جلال الدین ” و ” آقا سید زکی” همگی از نوادگان امام موسی کاظم(ع) ، مزار بیبی فاطمه معروف به خیر النسا” و بقعه پیر ولی خان (محمود خوارزمی) و دیگر بقعه ها اشاره کرد.

مناره آجری گسکر

مناره آجری گسکر ” با بلندی متر که در کیلومتری شهر صومعه سرا، ” پل خشتی ” در میانه مسیر بازار جمعه (تولم شهر) به صومعه سرا که بر روی رودخانه گازروار قرار دارد از جمله دیدنی های تاریخی این منطقه هستند، پل کسما ” با متر طول و 4 متر عرض که دارای معماری بخصوصی است از دیگر اماکن تاریخی صومعه سرا است که مربوط به دوره شاه عباس می باشد. پس از آشنایی با شهر های پر مخاطب و جاذبه های برتر استان گیلان در ادامه قصد داریم برخی از ویژگی های استان گیلان را به صورت کلی بررسی کنیم:

آب و هوای استان گیلان: 

آب و هوای این شهر شمالی را اقلیم معتدل خزری می نامند که از ویژگی های این نوع آب و هوا می توان به بارش فراوان، رطوبت نسبی زیاد و اختلاف درجه حرارت کم بین شب و روز اشاره کرد. میانگین بیشینه دمای هوا در کلان شهر رشت سالیانه 29 درجه و کمینه آن 6 درجه سانتی گراد است به همین ترتیب بیشینه و کمینه دمای شهر های مهم استان گیلان نظیر آستارا حداقل 7 درجه و حداکثر 25 درجه، بندر انزلی حداقل 9 درجه و حداکثر 23 درجه و در نهایت منجیل که حداقل دما در آن حدود 7 درجه و حداکثر آن حدود 31 درجه می باشد. میزان بارندگی در این استان به بادهای مرطوبی که در زمستان از شمال غربی و در بهار از سمت شرق و در تابستان پاییز از سمت غرب می وزند دارد.

- بهترین زمان سفر به گیلان از نظر آب و هوایی: به طور کلی که بخواهیم بررسی کنیم در فصل های های پاییز و زمستان در این منطقه میزان بارندگی بسیار بالا است و در فصل تابستان نیز در اکثر نقاط این استان آب و هوا گرم و بسیار شرجی است در نتیجه فصل باقی مانده یعنی همان فصل بهار بهترین زمان سفر به این استان بویژه در اردیبهشت ماه می باشد.

2- فرهنگ و سنت مردم گیلان

دین :

همانطور که از شواهد و معبد و پرستشگاه های زرتشتی مشخص است دین مردم گیلان در گذشته زرتشت بوده است و پس از ورود اسلام تقریبا تمامی مردم این استان مسلمان شده اند و امروزه مانند دیگر نقاط ایران اکثریت مردم استان گیلان مسلمان شیعه و تعداد ناچیزی از آن ها نیز اهل تسنن هستند.

زبان :

مردم استان گیلان در کل دارای دو گروه زبان گیلکی و تالشی می باشند که تعداد بسیار اندکی نیز در این استان به زبان های کردی و تاتی صحبت می کنند. خود زبان گیلکی دارای سه گونه متفاوت است که شامل گونه گیلکی لاهیجان ( بیه پیش )، گونه گیلکی رشت ( بیه پس ) و گونه گالشی که بیشتر در نواحی کوهستانی استان گیلان رایج است می شود.

تالشی:زبان تالشی بیشتر در منطقه تالش، دولاب، ماسال شاندرمن، رضوانشهر و اسالم وجود دارد.

تاتی: این نوع گویش بیشتر در آبادی هایی از شهرستان رودبار رایج است.

کرمانجی: گونه ای از زبان کردی است که در استان گیلان وجود دارد و بیشتر در مناطق فاراب و کرمانج عمارلو از آن استفاده می شود.

پوشش :

یکی از راه های شناخت فرهنگ و حتی اقلیم هر منطقه شناخت نوع پوشش آن ها می باشد زیرا پوشش محلی هر منطقه متناسب با طبیعت و آب و هوای آن ناحیه طراحی شده است. یکی از زیبا ترین لباس های محلی ایران لباس گیلانی است که در المپیک جهانی عنوان شاد ترین لباس دنیا را از آن خود کرده است.


پوشش مردمان گیلان


پوشش مردان گیلانی

جلیقه: پوششی بدون آستین برای بالا تنه است که در فصل بهار و تابستان از پارچه های نازک و در فصل زمستان از جنس پشم بز ( به دلیل اینکه بارندگی در این منطقه بسیار بالا است و آب به داخل پشم نفوذ نمی کند ) روی پیراهن می پوشند.

شلوار: شلواری با دمپای تنگ و به رنگ اغلب تیره است که برای پیرمردان لوله ای و ساده و برای نوجوانان به صورت دکمه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

کت: این نوع پوشش بیشتر در مردان تالشی وجود دارد کتی ساده و پشمی با یقه برگردان است که به آن چوخا می گویند.

پای افزار: کفش مردان گیلانی است که از چرم ساده تهیه می شود و استفاده از آن بیشتر در مناطق کوهستانی رایج است. ارسی، چاروق، گیوه، پوتین گالش، چکمه، چوکوتور و کتله از جمله دیگر کفش هایی که اهالی مردم گیلان با لباس محلی می پوشند.

کلاه: از دیگر اجزای لباس محلی مردان گیلانی است که به صورت کلاه نمدی، پوستین کلاه، باشلاق ( کلاه مخصوص چوپان های گیلانی که آب را از خود عبور می دهند ) و ترک دار تالشی وجود دارد.

پوشش زنان گیلانی

- لچک: روسری بلند با تارهای بلند و کوتاه در رنگ های مختلف است که زنان گیلانی بر سر می بندند.

- پیراهن: بالاپوش زنان این منطقه که در زبان محلی به آن " شسی " می گویند این پیراهن از هر دو سمت دارای یک چاک کوتاه می باشد و مزین شده به هنر چرخ دوزی با استفاده از نخ های رنگی و یراق دوزی است. 

- جلیقه: بالا پوشی بدون آستین که دارای یقه هفت، جلوباز سه دکمه و سه جیب در هر طرف می باشد.

شلیته: دامنی پرچین و کوتاه است که زیبایی فوق العاده ای به لباس زنان گیلانی بخشیده است. تنوع رنگ بسیاری که در شلیته یا به زبان محلی " گرد تومان " وجود دارد سبب می شود حتی نگاه کردن به آن روح آدمی را تازه کند. 

- چادر کمر: پوششی است که در لباس محلی زنان بر کمر بسته می شود و معمولا دارای رنگ قرمز است.

مراسمات مختلف مردم استان گیلان

 - عروس گوله :

یکی از مراسمات استان گیلان پیش از سال نو عروس گوله می باشد. این نمایش همراه با آواز ریتمیک دارای مفاهیم اخلاقی و آیینی خاصی بود. بازیگران این نمایش معمولاً سه نفر بودند و به نقش غول، پیربابو و نازخانم ظاهر می شدند. نقش نازخانم را بیشتر مواقع پسر جوانی که لباس زنانه پوشیده بود اجرا می کرد. پیر بابو یا کوسه نقش پیرمردی بود که با غول بر سر به دست آوردن نازخانم به مبارزه می پرداخت. غول هم خود را با کلاهی از کلوش (ساقه برنج)، زنگوله ها و چماق به هیبتی عجیب می آراست. 

این گروه به منازل مختلف رفته، به ایفای نقش خود می‌پرداختند و در ازای تهنیت گویی خویش و آرزوی سالی پربرکت و پر یمن برای صاحبخانه، از او هدایایی دریافت می کردند.

فالگوش ایستادن: یکی از مراسمات چهارشنبه سوری در استان گیلان فالگوش ایستادن است که در آن افراد در راه به صورت پنهای می ایستادند و اولین کلماتی که از عابران می شنیدند را عامل سرنوشت سال جدید ( خوبی یا بد یمنی آن ) می دانستند.

قاشق زنی :

قاشق زنی از دیگر مراسمات مردم گیلان در چهارشنبه سوری است که به صورت معمول دختر ها و نوجوانان بعد از پوشاندن صورتشان در حالی که با قاشق به کاسه فلزی که در دست داشتد می کوبیدند به درب خانه همسایه ها می رفتند و از صاحبخانه هدیه ای طلب می کردند.

 سوغات استان گیلان

بادام زمینی آستانه اشرفیه :

یکی از قطب های اصلی تولید بادام زمینی در کشور شهرستان آستانه اشرفیه می باشد. اگر قصد سفر به این منطقه از استان گیلان را دارید بهتر است سفر خود را به اواسط شهریور ماه موکول کنید در این صورت شانس آن را خواهید داشت که برداشت مرغوب ترین بادام زمینی ایران را از نزدیک ببینید.

کلوچه فومن: یکی از خوراکی های خوشمزه و محبوب در استان گیلان کلوچه فومن است که در وسط آن معجونی خوشمزه از دارچین، شکر، هل، پودر گردو و زنجبیل وجود دارد.


کلوچه فومن


کوکی لاهیجان: از دیگر کلوچه های خوشمزه استان گیلان می توان به کوکی لاهیجانی ها اشاره کرد که با استفاده از کشمش، گردو، شیر، شکر آرد، تخم مرغ، روغن و وانیل تهیه می شود.

برنج و چای گیلان :

برنج و چای دو محصول عمده و مرغوب استان گیلان است که اکثریت مردم این استان مشغول کاشت و برداشت این دو محصول هستند. مرغوب ترین و خوش عطر ترین چای و برنج در کشور ایران را در این منطقه خواهید یافت.

زیتون رودبار: از همان ابتدای منجیل که وارد استان گیلان می شوید فروشگاه های بسیار بزرگی را خواهید دید که به فروش زیتون با انواع چاشنی ها از جمله زیتون پرورده، زیتون عسلی، زیتون بدون هسته و زیتون شکسته مشغول هستند.


برنج گیلان


رشته خوشکار :

از دیگر شیرینی های خوشمزه استان گیلان رشته خوشکار است که اکثر استان های ایران در ماه رمضان آن را درست می کنند. این شیرنی از آرد برنج، دارچین، شکر، روغن مایع، آب، مغز هل و گردو کوبیده شده تهیه می شود.

پنیر سیاهمزگی :

سیاهمزگی ناحیه ای در شهرستان شفت در استان گیلان است. این پنیر از شیر گوسفند در بازه زمانی مخصوصی (بهار و تابستان ) تهیه می شود که طعم بی نظیری را با آن تجربه خواهید کرد. 

مراحل تولید پنیر سیاهمزگی: شیر گوسفندان در ساعت های 11 تا 12 ( در فصل بهار ) و 13 تا 14 ( در فصل تابستان ) دوشیده می شود سپس بانوان گیلانی مایه زدن را شروع می کنند و سپس آن را در دیگی بزرگ بر روی آتش می گذارند تا بجوشد سپس خمیر به دست آمده را در ظرفی فشرده می کنند تا آب آن خارج شود.

صنایع دستی استان گیلان

صنایع دستی استان گیلان نیز مانند خوراکی ها و سوغات هایش پر از جذابیت و زیبایی است. حصیر بافی، بامبو بافی، شال بافی، عروسک بافی، چموش دوزی ( پاپوش بدون پاشنه از جنس چرم ) و ظروف سفالی مجموعه صنایع دستی است که در بازارهای سوغاتی استان گیلان به چشم می خورد.


صنایع دستی استان گیلان


غذاهای محلی استان گیلان

همان طور که می دانید این استان دارای متنوع ترین و گسترده ترین طیف غذایی به نسبت سایر مناطق کشور ایران است و سازمان جهانی یونسکو آن را به عنوان پایتخت غذایی دنیا به ثبت رسانده است. در این بخش از این مقاله قصد داریم شما را با برخی از برجسته ترین و محبوب ترین غذاهای محلی استان گیلان آشنا کنیم.

میرزا قاسمی :


غذاهای محلی استان گیلان

یکی از پر طرفدارترین غذاهای استان گیلان و مازندران میرزا قاسمی می باشد که توسط قاسم خان یکی از فرمانروایان زمان قاجار ابداع شد. موادی که در طبخ این غذا یا پیش غذا استفاده می شود شامل: بادمجان کبابی، گوجه فرنگی، سیر و تخم مرغ می شود.

ترشه تره :

از دیگر غذاهای محبوب برای گیلانی ها ی توان به ترشه تره که از موادی چون تخم مرغ، سیر، آب نارنج، دارچین و انواع مختلفی از سبزی های ( اسفناج، برگ چغندر، گشنیز، تره، جعفری، شوید و سبزی سنتی گیلانی به نام خالواش ) تهیه می شود و به همراه برنج کته یا نان سرو می شود اشاره کرد.

خورش آلو مسما :

یکی از خورشت های لذیذ و ملس در استان گیلان که طرفدار بسیاری نیز دارد خورش آلو مسما است این خورشت با استفاده از موادی چون آلو قیسی، آلو سیاه، مرغ، پیاز و شکر تهیه می شود و با برنج خوش عطر گیلانی سرو می شود.

انار بیج :

یکی دیگر از خورشت های فوق العاده خوشمزه استان گیلان انار بیج یا انار آویج گیلانی است که شباهت بسیاری به فسنجان دارد. در تهیه این غذا از موادی مانند گوشت چرخ کرده، گردو آسیاب شده، رب انار ( ترش )، رب آلوچه، سبزی خرد شده ( تره، جعفری، خالواش و نعنا ) و رب گوجه استفاده می شود و در کنار برنج سفید سرو می شود.

واویشکا :

از دیگر غذاهای محبوب استان گیلان که به صورت گسترده ای در این منطقه مصرف می شود به طوری که برخی از مغازه های این منطقه تنها محصولی که به فروش می رسانند شامل واویشکا می شود که به شکل های مختلف در این استان وجود دارد.

نوع اول: برخی از مردم استان گیلان واویشکا را اینگونه طبخ می کنند و در تهیه آن از موادی چون نصف دست جگر سیاه گوسفندی و نصف دست جگر سفید گوسفندی، دل گوسفندی، پیاز، گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی، انار و گلپر استفاده می کنند.

نوع دوم: برخی دیگر نیز با استفاده از گوشت چرخ کرده، پیاز، گوجه فرنگی، رب گوجه فرنگی، نمک، فلفل و زردچوبه آن را طبخ می کنند.

 نوع سوم: محلی های استان گیلان در تهیه آخرین نوع واویشکا از سیر، پیاز، گوشت چرخ کرده، رب گوجه فرنگی، گوجه فرنگی، تخم مرغ و گرد غوره استفاده می کنند.

کال کباب :

یکی از غذاهای خوش عطر استان گیلان کال کباب است که در تهیه آن از انار ترش استفاده می شود و همین امر سبب محبوبیت و طعم بی نظیر آن شده است. از دیگر مواد به کار برده شده در این غذا می توان به بادمجان، گردو ساییده شده، انار ترش دان شده، چوچاق ( نوعی سبزی محلی) سیر، نمک و فلفل اشاره کرد.

باقلا قاتق :

یکی از غذاهایی که همه آن را به عنوان نمادی از استان گیلان می دانند باقلا قاتق گیلانی می باشد که در تهیه آن از موادی چون پاچ باقلای رشتی ( باقالی خشک کشاورزی )، شوید خشک، سیر، تخم مرغ، آب و ادویه استفاده می شود این نوع غذا در کنار برنج سفید خوش عطر گیلانی سرو می شود که البته برخی نیز آن را با نان میل می کنند. 

خورشت ترش واشه :

در تهیه این غذا از مرغ، سبزی ( گشنیز، تره، خالواش، چوچاق خرد شده )، بادمجان، گوجه، سیر، آبغوره، مخلوطی از رب انار ترش و آلو استفاده می شود.

کباب ترش : یکی از غذاهای محبوب در استان گیلان که در تمامی رستوران های محلی و زنجیره ای این استان سرو می شود کباب ترش گیلانی می باشد که در تهیه آن موادی چون راسته گوسفند، گردوی آسیاب شده، رب انار و چوچاق ( سبزی محلی گیلانی ) استفاده می شود.

کوکوی اشپل :

یکی از غذاهای محلی استان گیلان کوکوی اشپل ( تخم ماهی که پیش از تخم ریزی به روش های بهداشتی از شکم آن خارج می کنند ) است که ممکن است به مزاج همه خوش نیاید ولی در میان محلی های استان گیلان از آن به عنوان غذایی لذیذ و مقوی یاد می شود. در تهیه این غذا از سبزی ( تره، جعفری، شوید، نعنا )، سیب زمینی، تخم مرغ، سیر، اشپل و ادویه استفاده می شود.

 برخی از مشاهیر و نامدران استان گیلان

این استان زادگاه بزرگانی چون محمد معین ( مولف فرهنگ فارسی معین )، دکتر محمد علی مجتهدی گیلانی( بنیان گذار دانشگاه صنعتی شریف )، دکتر مجید سمیعی ( رئیس جامعه جراحان مغز و اعصاب جهان )، آذر اندامی ( پزشکی که یکی از حفره های سیاره ناهید به نام وی گذاشته شده است )، امیر هوشنگ ابتهاج ( شاعر معاصر ایرانی )، محمدرضا حکیم زاده ( بنیان گذار آسایشگاه کهریزک ) و میرزا کوچک خان جنگلی رهبر نهضت جنگل ( جنبشی سیاسی که به دنبال انقلاب مشروطه در پاسخ به استبداد داخلی و استعمار خارجی شکل گرفت این جنبش در تاریخ 28 اردیبهشت 1299 آغاز و تا 11 آذرماه سال 1300 ادامه داشت و پس از شهادت میرزا کوچک خان جنگلی پایان یافت ) می باشد.