روستای افجه لواسان روستایی کوهستانی و ییلاقی با طبیعتی بکر و زیبا در تهران می باشد که سالانه مقصد گردشگری و تفریحی بسیاری از مردم تهران و همچنین گردشگرانی است که به استان تهران سفر می‌کنند؛ چرا که با توجه به موقعیت مکانی که دارد، گزینه مناسبی برای یک طبیعت گردی یا کوهنوردی در تعطیلات و آخر هفته می باشد.


لواسان


ما در این مقاله به معرفی کامل این روستا و تاریخچه آن، همچنین جاذبه های طبیعی و تاریخی که سبب شده این روستا مورد توجه بسیاری از مردم قرار بگیرد، پرداخته ایم؛ پس برای آشنایی بیشتر با روستای افجه لواسان در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

روستا افجه کجاست؟

روستای سرسبز و زیبای افجه، در دامنه‌ی کوه‌های مرتفع ریزان و آتشکوه در ۵کیلومتری دهستان لواسان که در منطقه لواسانات تهران از توابع شهرستان شمیرانات می‌باشد، واقع شده است. این روستای خوش آب و هوا که از نمونه های هدف گردشگری در شمیران می باشد، مهم ترین روستای لواسانات است که در گذشته به عنوان مرکز لواسانات بوده و اولین بانک لواسان در آن احداث شد.

روستای سردسیر و زیبای افجه، حدود ۳۰کیلومتر با تهران فاصله دارد و به علت آب و هوای خوب و طبیعت زیبا و چشم نوازش، پاتوق بسیاری از اهالی پایتخت است که وقت کافی برای سفرهای دور و تفریحی را ندارند. همچنین سالانه بسیاری از پایتخت نشینان که از آلودگی هوا و شلوغی تهران رنج می برند، به این روستا که در شمال شرق تهران واقع شده، مهاجرت می کنند.

در بسیاری از متون تاریخی از افجه نام برده شده؛ این روستا که دیلمی اوجه هم نامیده می‌شود، در گذشته آبچه نام داشت و علت آن وجود و گذر رودها و جویبار هایی است که در کوچه های افجه روان هستند و طبیعت باصفا و بکری را برای این روستا به ارمغان آورده‌اند. تغییر نام روستا از آبچه به افجه می‌تواند به علت تغییراتی در گویش اهالی قدیمی این روستا باشد که به زبان محلی مازندرانی صحبت می کنند.

بیشتر اهالی و ساکنان مهمان نواز و مهربان این روستا به کشاورزی، باغداری و دامپروری مشغول هستند و به گویش مازندرانی (مازنی) صحبت می کنند. قدمت باغداری در این روستا به ۵۰ سال پیش باز میگردد که اولین نهال گیلاس و سیب توسط خانِ افجه، وارد این روستا شد که امروزه سیب شمیران دارای شهرت و محبوبیت بسیاری در ایران می باشد و همچنین گیلاسی که در باغ‌های این روستا پرورش می‌یابد، بخش عمده‌ای از صادرات را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که در گذشته مردم این روستا تنها به کشت گندم و صیفی جات مشغول بودند.

روستای افجه در همه فصل ها شاهد حضور گردشگران بسیاری است؛ اما از آنجایی که ۲۰۲۰ متر از سطح دریا فاصله دارد و منطقه ای سردسیر و ییلاقی محسوب می شود، فصل بهار و تابستان بهترین فصل برای سفر به افجه می باشد. همچنین پیشنهاد می شود، اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد که از هر زمان دیگری طبیعت این روستا دیدنی تر و زیباتر است حتماً به آنجا سفر کنید.

برای رسیدن به این روستا باید از اتوبان بابایی که در شمال شرق تهران واقع شده است، مسیر خود را شروع کنید و به جاده لشگرک برسید تا در امتداد و ادامه‌ی این جاده، به تابلوی روستای افجه، برخورد کنید.


روستا افجه لواسان


چگونه به دشت هویج برویم

برای رسیدن به دشت هویج که معروف ترین دیدنی روستای افجه به شمار می‌رود، باید از گوشه شمال شرقی این روستا مستقیم به سمت روستای برگ جهان در بالادست افجه عزیمت کنید و پس از ناحیه گلندوک و لواسان و زیر قله ریزان به دشت هویج برسید. از مرکز افجه تا دشت هویج مسیری با دو ساعت پیاده روی را پیش رو خواهید داشت و از آنجایی که این منطقه از روستا یک بخش شخصی محسوب می شود، برای بازدید از آن و کمپینگ می بایست حتماً از صاحب آن، کسب اجازه کرده و در صورت نیاز مبلغی برای ورود به آنجا پرداخت نمایید.

دشت هویج لواسان (دشت گرچال)

طبق شواهد و مستندات تاریخی، دشت هویج در زمان حکومت صفویان شکارگاه شاهی بوده و بسیار مورد توجه بزرگان قرار داشته، همچنین این دشت از طریق راه مالرویی که به «راه شاه عباسی» شهرت داشت، تهران را به دشت لار یا دیگر مناطق ییلاقی می رساند که در زمان قاجار به خصوص ناصرالدین شاه مسیر مورد علاقه شاهان بود.

این مکان که محلی ها آن را به نام گرچال یا گهچال یا گیاه چال می خوانند، در گذشته منطقه‌ای برای کشت هویج بود. گُر یا آگِر در فارسی کهن به‌معنای آتش و چال به معنای چاله یا جایگاه می باشد، پس گرچال به معنی چاله یا جایگاه آتش است؛ اما سبب انتخاب این نام برای دشت هویج طوفان رنگ نارنجی است که کشت هویج در آنجا به وجود می آورد. با این حال برخی گمان می‌برند، علت انتخاب  گرچال برای نام این دشت گرم تر بودن آن نسبت به مناطق اطراف است.

با این اوصاف این منطقه بکر و دوست داشتنی که در بهار و پاییز بسیار دیدنی است، از جمله جذابیت هایی است که گردشگران را به روستای افجه لواسان می‌کشاند. این دشت زیبا اکنون دیگر محل کشت هویج نیست؛ اما همچنان در آن روستاییان به کشت سبزیجات و صیفی جات می پردازند.

همچنین لازم به ذکر است که در گذشته این دشت به علت حاصلخیزی به طور توافقی هر ۱۰ سال به یکی از طایفه های روستا برای کشت سپرده می‌شد و اکنون این امر را به دهیاری روستا سپرده اند که به صورت مزایده ای این کار را انجام می‌دهد.

جاذبه های روستا افجه

در روستای افجه مکان های تاریخی و طبیعی بسیار زیادی وجود دارد که علت محبوبیت این روستا بین پایتخت‌نشینان می باشند. شما می‌توانید در این روستا از شکوفه های درختان گردو و گیلاس و سیب در کنار جویبارها و آبشارها لذت ببرید و اوقات خوشی را در دشت های بکر این روستا سپری کنید. همچنین به تماشای بافت تاریخی این روستا رفته و از حمام تاریخی روستا که قدمت آن به دوره صفویه یا اوایل قاجار نسبت داده شده و با وجود قدمتش هنوز فعال است، سری بزنید. به محله چراغانی بروید. سقاخانه ی معروف حضرت ابوالفضل را زیارت کنید و درخت چنار ۴۰۰ ساله را از نزدیک ببینید. در ادامه به صورت مجزا به تمامی نقاط گردشگری این روستا پرداخته شده است.


جاذبه های روستا افجه


حمام روستا افجه

حمام تاریخی افجه را بسیاری حمام قاجار نیز می‌خوانند؛ اما با توجه به مستندات تاریخی نسبت آن به دوره صفویه باز میگردد و گفته می شود که این حمام به دستور شاه عباس صفوی بنا شده؛ اما به طور دقیق، تاریخی از ساخت این بنا در دسترس نیست.

این حمام نیز مانند بسیاری از بناهای تاریخی این روستا تخریب شده؛ اما با این وجود بارها مورد بازسازی قرار گرفته است که بسیاری از بافت سنتی و معماری تاریخی بنا را دستخوش تغییراتی کرده؛ ولیکن همچنان طاق و قوس مربوط به دوره قاجار را می توان در این حمام مشاهده کرد. به علاوه بخش هایی از آن حمام تغییر کرده است. به طور مثال خزینه را بسته اند؛ اما با این وجود می‌توان از حمام نمره استفاده کرد که دارای دو بخش زنانه و مردانه است و بسیار مورد توجه گردشگران و اهالی روستا می باشد.

آبشار روستا افجه

در روستای افجه ما شاهد وجود چندین آبشار هستیم که در این میان آبشار پسچویک و موآب دارای شهرت بیشتری می باشند.

آبشار پسچویک با ارتفاع ۱۵ متر در حاشیه روستای افجه و در مجاورت دشت هویج قرار دارد. اطراف این آبشار در احاطه‌ای درختان افرا است. بر این آبشار در سینه کش قله ساکا قرار دارد، نام های دیگری مانند آبشار افجه یا پسکوهک نیز بر روی آن می نهند.

پیش از آنکه به دشت هویج برسید، می توانید آبشار با ابهت موآب را با ارتفاع ۱۸۰ متر درست مشرف دشت گرچال  مشاهده کنید که در ۲۰قدمی دشت هویج و کنار آبشار پسچویک قرار گرفته و معروف ترین جاذبه گردشگری روستای افجه است. این آبشار که از قله ساکا راه خود را به پایین پیدا می‌کند، در زمستان ها بسیار پر خروش و پرآب می باشد.

قلعه ساکا

این قلعه که در دوران صفویه فعال و مورد استفاده بوده است که به قلعه دربند نیز شهرت دارد. گفته می‌شود قدمت آن به قرن دوم یا سوم هجری نیز می‌رسد. با این وجود امروزه چیز زیادی از این قلعه باقی نمانده و امید است، تدابیر لازم برای احیای این بنای تاریخی صورت بگیرد.

قلعه ساکا که در ساخت آن از خشت، گل، ساروج، ملات گچ و سنگ به کار رفته؛ نکته قابل توجه در ساخت این قلعه این است که به بسیاری از روستاها اشراف دارد.

پیاده روی و کوهنوردی در اطراف روستا

با توجه به موقعیت کوهستانی روستای افجه بسیاری از بازدیدکنندگان از این روستا به قصد کوهنوردی به آنجا سفر می کنند. وجود قله های مهرچال، آتشکوه، یخچال و ساکا سبب شده این روستا مقصد بسیاری از کوهنوردان برای استراحت و پیاده‌روی باشد تا هم از طبیعت و آب و هوای بی نظیر آن لذت ببرند و هم در زمان استراحت خود به بناهای تاریخی این روستا سری بزنند.